کویرها از دیدنی‌ترین و اسرارآمیزترین جاذبه‌های طبیعی جهان هستند، جاذبه‌هایی که با فرا رسیدن شب و پدیدار شدن هزاران ستاره در آسمان، جلوه‌ای صد چندان پیدا می‌کنند و زیبایی خود را تمام قد به رخ بینندگان می‌کشند. با توجه به بیابانی بودن بخش وسیعی از کشور عزیزمان ایران، دو نمونه از شگفت‌انگیزترین کویرهای جهان با نام دشت کویر و کویر لوت در این جغرافیا قرار دارند. البته کویرهای ایران فقط محدود به این دو نمونه نیستند و در چندین استان مختلف کشورمان می‌توان این جاذبه‌های طبیعی را مشاهده کرد. اگر علاقه‌مند به دیدن تپه‌های ماسه‌ای، دریاچه‌های نمک و کلوت‌ها هستی با سفرهای پایخت باشید تا با کویرهای ایران آشنا شویم
معرفی بهترین کویر های ایران
گردشگران داخلی و خارجی زیادی طرفدار کویر های ایران هستند. بهترین زمان برای سفر به دل کویر، نیمه دوم سال در فصل های پاییز و زمستان می‌باشد. شاید برای شما سوال باشد که بهترین کویر های ایران در کدام استان‌ها قرار دارند؟ استان های خراسان جنوبی، اصفهان، کرمان، یزد و سمنان دارای بهترین کویر های ایران می‌باشند که به مقصد بسیاری از علاقمندان به کویرگردی تبدیل شده‌اند. هر کدام از کویر های ایران زیبایی و جذابیت منحصربه‌فرد خود را دارند. شما می‌توانید در میان ریگزارها و شنزارهای کویر قدم بزنید و از زیبایی‌های عظمت خداوند نهایت لذت را ببرید. ما درسفرهای پایتخت قصد معرفی بهترین کویر های ایران را داریم تا به شناخت مناسبی از کویرهای مختلف ایران برسید. وقتی موقعیت جغرافیایی کویرها و مسیر دسترسی به آنها را بدانید، می‌توانید سفری آگاهانه‌تر و لذت‌بخش‌تر را تجربه کنید.
کویر مصر، یکی از معروف‌ترین کویرهای ایران
کویر مصر، یکی از معروف‌ترین کویرهای ایران است که در ۵۵ کیلومتری شهرستان خور و در کنار روستایی با همین نام قرار دارد. این کویر زیبا با نام‌های دیگری مانند کلاته یوست، مزرعه یوسف یا چاه دراز هم شناخته می‌شود. در این کویر تپه‌های شن‌های روان در زیباترین شکل خودنمایی می‌کنند و شب‌ها ستاره‌های چشمک‌زن آسمان سیاه کویری را می‌آرایند. قطعا نشستن دور آتش در این دریای شنی و تماشای زیبایی‌های کویر مصر برای هر گردشگری خاطره‌ای به یادماندنی خواهد بود.
از تفریحات این کویر تماشایی می‌توان به شترسواری همراه با افراد محلی، استفاده از موتورهای چهارچرخ در دل کویر، سواری هیجان‌انگیز با خودروهای آفرود و سندبوردینگ یا شن‌سواری اشاره کرد. همچنین بزرگ‌ترین دریاچه‌ی نمک فصلی ایران با نام دریاچه نمک‌خور در کویر مصر قرار دارد. منظره‌ی تماشایی این دریاچه گردشگران زیادی را به این منطقه می‌کشاند زیرا آب سطحی و کم‌عمق دریاچه، تصویر آسمان کویری را بازتاب داده و چشم‌اندازی بی‌نهایت زیبا خلق می‌کند. علاوه بر این، دریاچه نمک‌خور یکی از بزرگ‌ترین منابع استخراج پتاس در جهان است.
بهترین زمان سفر به کویر مصر، فصل‌های سرد سال و از آبان تا اریبهشت است. در پاییز و زمستان، در طول روز دمای این منطقه بهاری و معتدل است اما شب‌ها هوا سرد می‌شود و باید حتماً لباس گرم همراه داشته باشید. همچنین در این فصل‌ها حیواناتی مانند عقرب، مار و روتیل باعث آزار شما نخواهد شد.
آدرس کویر مصر: استان اصفهان، شهرستان خور و بیابانک، بخش جندق، روستای مصر
کویر مرنجاب، از زیباترین کویرهای ایران
کویر مرنجاب، از زیباترین کویرهای ایران و استان اصفهان است که فقط سه ساعت با تهران فاصله دارد. این کویر در شمال شهرستان آران و بیدگل، از توابع کاشان واقع شده و از شمال به دریاچه نمک مسیله، از غرب به بیابان کویر آب شیرین و بیابان مسیله، از شرق به پارک ملی کویر و بیابان پشت ریگ و از جنوب به بیابان بند ریگ منتهی می‌شود.
نام این کویر برگرفته از قنات و کاروان‌سرایی تاریخی مربوط به دوران صفویه است که در همین منطقه قرار دارد. کویر مرنجاب با طبیعت بکر و زیبای خود یکی از اصلی‌ترین قطب‌های کویرنوردی ایران است و در ایام مختلف سال، گروه‌های بزرگ و کوچک از این جاذبه تماشایی بازدید می‌کنند. تپه‌های شنی بلند، درخت‌های بیابانی با نام تاغ و دریاچه نمک از دیدنی‌ترین مناظر کویر مرنجاب هستند. بهترین زمان سفر به کویر مرنجاب نیمه دوم سال است.
آدرس کویر مرنجاب: استان اصفهان، شهر کاشان، آران و بیدگل، بلوار ارتش، جاده مرنجاب، کویر مرنجاب
کویر لوت، اولین اثر طبیعی ثبت شده‌ی ایران در یونسکو
کویر لوت، اولین اثر طبیعی ثبت‌شده‌ی ایران در یونسکو است. این جاذبه‌ی شگفت‌انگیز که ۱۰ درصد ایران را در برگرفته و به عنوان یکی از مناطق خشک و فراگرم جهان شناخته می‌شود در سال ۲۰۱۶ به ثبت جهانی رسیده است. تقریباً ۷۰درصد از مساحت کویر لوت در استان کرمان قرار دارد و هنوز هم قسمت‌هایی از این کویر اسرارآمیز، ناشناخته است.
واژه‌ی «لوت» در زبان بلوچی به معنای برهنه، تشنه و خالی از همه چیز و بی آب و علف است. اما کویر لوت خالی از همه چیز نیست و شگفتی‌های زیادی را در خود جای داده است. این سرزمین رسی مانند دیگر کویرهای ایران در دوره سوم زمین‌شناسی تشکیل شده و در واقع یک دریاچه‌ی باستانی بوده که پس از تبخیر آب آن در گذشته، امروزه تنها نمک و شوره‌زار از آن باقی‌مانده است. این نمک‌ها از رشد هر گونه گیاه در منطقه جلوگیری می‌کنند.
کویر لوت از نظر جغرافیایی به سه بخش لوت شمالی، لوت مرکزی و لوت جنوبی تقسیم می‌شود. لوت شمالی در خراسان جنوبی و نزدیک بیرجند قرار دارد و نقاط مختلف آن از ۱۰۰۰ تا ۵۰۰ متر ارتفاع دارند. بخش پایینی لوت شمالی پر از بریدگی‌های نامنظم، تپه‌های رسوبی و آتشفشانی و کوه‌های بلند است.
لوت مرکزی یا چاله با شکل مستطیلی خود دارای ۱۶۲ کیلومتر طول و ۵۲ کیلومتر عرض است. این بخش چهره‌ای متفاوت دارد و شامل توده‌های عظیم و به هم پیوسته‌ی ماسه‌ای و کویرهای گچی و نمکی است. لوت جنوبی با آثار تاریخی و پوشش گیاهی بسیار کم خود در استان کرمان و شمال سیستان و بلوچستان واقع شده است. به طور کلی از جاذبه‌های کویر لوت می‌توان به دشت سر یا هامادا، کلوت‌های دیدنی، تپه‌های ماسه‌ای، تنگه رتیل، دریاچه‌ی کویر لوت و آسمان شب پرستاره اشاره کرد.
آدرس کویر لوت: ایران، بین استان‌های خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان و کرمان
کویر شهداد، از تماشایی‌ترین کویرهای ایران و جهان
کویر شهداد، از تماشایی‌ترین کویرهای ایران و جهان است که با مساحت ۱۱ کیلومتر در غرب کویر لوت و ۴۰ کیلومتری شهر شهداد قرار دارد. کلوت‌های طبیعی این کویر که در اثر رطوبت و وزش باد به وجود آمده‌اند بسیار دیدنی هستند. ارتفاع برخی از این کلوت‌ها یا سازه‌های عظیم به ۱۳۸ متر هم می‌رسد. از دیگر جاذبه‌های کویر شهداد می‌توان به رود شور دائمی که از کوه‌های شمال بیرجند سرچشمه می‌گیرد، یک دریاچه نوظهور فوق‌العاده زیبا، نمک‌زارهای جوشش تخم‌مرغی و پدیده طبیعی نبکا اشاره کرد. همچنین گردشگران این کویر زیبا علاوه بر دیدن جاذبه‌های طبیعی آن می‌توانند از تفریحاتی مانند سافاری، آفرود، شتر سواری، موتور سواری، پیاده‌روی و عکاسی هم لذت ببرند.
آدرس کویر شهداد: ایران، استان کرمان، جاده قدیم کرمان بم، جاده سیرچ، جاده شهداد
کویر ریگ جن، یک کویر اسرارآمیز
کویر ریگ جن، یک کویر اسرارآمیز در جنوب غربی و غرب دشت کویر و در منطقه‌ی مرزی استان‌های اصفهان و سمنان است. این منطقه با وسعت ۳.۸۰۰ کیلومتر مربع به عنوان سومین ریگزار ایران شناخته می‌شود. ریگ جن با تپه‌های ماسه‌ای هرمزی، تپه‌های برخان و رسوبات و باتلاقهای نمکی خود، یکی از زیباترین کویرهای ایران است و هر ساله گردشگران داخلی و خارجی زیادی از این مکان ترسناک و شگفت‌انگیز بازدید می‌کنند.
جالب است بدانید در بیشتر نقشه‌های قدیمی حتی نامی از این کویر دیده نمی‌شود و امروزه باتلاقهای شنی ریگ جن می‌تواند افرادی که با منطقه آشنایی ندارند را به کام مرگ بکشاند. بنابراین اگر قصد بازدید از این کویر را دارید حتماً به صورت گروهی و با تیم‌های حرفه‌ای راهی منطقه شوید و تجهیزات کافی همراه داشته باشید. نیمه دوم سال، به خصوص فصل پاییز بهترین زمان سفر به کویر ریگ جن است.
آدرس کویر ریگ جن: ایران، استان سمنان، شهر گرمسار، پارک ملی کویر، کویر ریگ جن
کویر ورزنه، بزرگ‌ترین سایت تفریحی کویری در میان کویرهای ایران
کویر ورزنه، بزرگ‌ترین سایت تفریحی کویری در میان کویرهای ایران است. این کویر در شرق استان اصفهان قرار دارد و فاصله‌ی آن تا تهران حدود ۵۳۰ کیلومتر است. کویر ورزنه از شمال به ورزنه و زاینده رود، از جنوب به حسن، آباد، از شرق به تالاب گاوخونی و از غرب به محور ورزنه به حسن‌آباد منتهی می‌شود. به تازگی بخش‌هایی مانند زیپ لاین، موتورهای چهارچرخ یک نفره، شترسواری، سافاری، شربت خانه، رستوران، پاراگلایدر و کمپینگ در این منطقه راه‌اندازی شده و این تفریحات گردشگران زیادی را راهی کویر ورزنه کرده است.
به علت وزش بادهای متفاوت در این کویر تپه‌های ماسه‌ای به شکل طولی، هرم و هلالی شکل گرفته‌اند. برخی از این تپه‌های تماشایی ۱۰۰ متر ارتفاع دارند. همچنین طول تلماسه‌های این منطقه ۴۵ کیلومتر و عرض آنها از ۱۰ تا ۱ کیلومتر متفاوت است. مانند دیگر کویرهای ایران، فصل پاییز بهترین زمان سفر به کویر ورزنه است.
آدرس کویر ورزنه: استان اصفهان، ۱۰۰ کیلومتری شرق اصفهان، ۱۵۰ کیلومتری غرب یزد
کویر کاراکال یزد، زیستگاه یکی از جذاب‌ترین گربه‌سانان ایران
کویر کاراکال یزد، زیستگاه یکی از جذاب‌ترین گربه‌سانان ایران با نام «کاراکال» است. این گربه‌سان کوچک و سریع به غیر از ایران در آفریقا هم زندگی می‌کند. برای بازدید از کویر کاراکال باید راهی شهر یزد و روستای صادق‌آباد شوید. از تفریحات و جاذبه‌های این کویر زیبا می‌توان به پیاده‌روی روی شن‌های روان، شترسواری، موتورسواری روی تپه‌های شنی، غلط خوردن از بالای تپه‌ها، سافاری و تماشای آسمان پرستاره‌ی کویری اشاره کرد. اگر علاقه‌مند باشید شب را در کویر کاراکال یزد سپری کنید می‌توانید در اقامتگاه‌های سنتی این کویر بمانید و یا همراه با گروه‌های حرفه‌ای شب را در چادر سپری کنید.
آدرس کویر کاراکال یزد: یزد، شهر بافق، روستای صادق‌آباد
کویر حلوان، از بکرترین کویرهای ایران در خراسان جنوبی
کویر حلوان، از بکرترین کویرهای ایران در خراسان جنوبی است که در سال ۱۳۹۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این کویر با وسعت ۷۵۰ کیلومتر مربع در نزدیکی روستایی تاریخی با همین نام و در ۸۰ کیلومتری شهرستان طبس قرار دارد. کویر حلوان از شمال به کویر مرکزی و ارتفاعات پیرحاجات، از جنوب به جاده مواصلاتی خور به طبس، از شرق به کوه‌های عاشقان و از غرب به دریاچه‌ی نمک کویر مرکزی منتهی می‌شود. بلندترین تپه‌های شنی این کویر با ارتفاع ۸۰ متر از دیدنی‌ترین جاذبه‌های این منطقه هستند.
به علت قرارگیری این کویر در منطقه صنعتی، مسیر دسترسی به آن بسیار راحت است. زمانی که به این منطقه برسید با ریگزاری مثلثی شکل مواجه می‌شوید که به زیبایی خودنمایی می‌کند. از تفریحات کویر حلوان می‌توان به شترسواری، حمام شن، پیاده‌روی روی رمل‌های شنی، آفرودسواری، کویرنوردی، رصدستارگان و عکاسی اشاره کرد.
آدرس کویر حلوان: استان خراسان جنوبی، طبس، روستای حلوان
جمع‌بندی درباره کویرهای ایران
در این مقاله معروف‌ترین کویرهای ایران را معرفی کردیم. همان‌طور که گفته شد این کویرها از بکرترین مناطق جهان هستند و جاذبه‌های طبیعی زیادی را در خود جای داده‌اند. از آنجا که هنوز هم قسمت‌هایی از کویرهای ایران ناشناخته هستند و سفر به این مناطق به تنهایی و بدون تجهیزات با خطرات زیادی همراه است توصیه می‌کنیم حتماً به صورت گروهی و همراه با افراد حرفه‌ای به مناطق کویری سفر کنید.
سوالات متداول درباره کامل کویر های ایران
دلیل نام گذاری کویر ریگ جن چیست؟
عدم دسترسی به بخش‌هایی از این کویر – نبود منابع آب – باتلاقهای نمک و تپه‌های شنی صعب العبور – گرمای بیش از حد کویر – پیچیدن صدای بلند باد – صدای مهیب خرد شدن سنگها همگی باعث شدند تا مردم آن منطقه فکر کنند که جن‌ها در آنجا وجود دارند.
کدام کویر به استان تهران نزدیک تر است؟
کویر ریگ جن سمنان
بزرگ‌ترین دریاچه نمک فصلی ایران در کدام کویر است؟
کویر مصر اصفهان
