یخچال یبر یک یخچال مخروطی شکل با ارتفاع حدوداً ۷ متر در روستای یبر و داغلان بوده که در جاده تهران – مشهد قرار دارد. این یخچال که در گذشته برای تأمین یخ و یخ‌گیری در زمستان استفاده می‌شده است، امروزه تبدیل به یکی از جاذبه‌های گردشگری ایران در نزدیکی تهران و مشهد تبدیل شده است. ساختار این یخچال به مردم اجازه می‌داده تا یخ را تا تابستان نگه داشته و ضخامت دیواره‌های آن از ورود گرما و خروج سرما جلوگیری می‌کرده است. اگر به آشنایی با آثار تاریخی ایران علاقه دارید و می‌خواهید بیشتر درباره این یخچال با قدمتی به اندازه ۲ قرن آشنا شوید، ادامه این مطلب از مجله گردشگری سفرهای پایتخت را به هیچ عنوان از دست ندهید.
درباره یخچال یبر
یخچال یبر حدود دو قرن پیش و در زمان حکومت قاجار، به دستور یکی از زنان بزرگ به نام گلین ساخته شد. هدف از ساخت یخچال یبر در واقع کمک به مردم منطقه برای ذخیره یخ بود. این یخچال ارتفاع ۷ متری و محیط ۵۴ متری داشته و ضخامت دیواره‌های آن به ۲ متر می‌رسد که برای جمع آوری یخ و حفظ دمای لازم بسیار اهمیت داشته است. ساختار یخچال یبر به صورتی است که بیرون آن با کاهگل پوشانده شده و داخل آن با آجر به صورت کاملاً مرتب چیده شده است. پلکان مارپیچی که از ورودی قوس دار یخچال شروع می‌شود، شما را به پایین و انبار اصلی آن راهنمایی می‌کنند.
کاربرد یخچال یبر
دیواره‌های ضخیم یخچال یبر و جنس کاهگلی و آجری آن باعث می‌شد تا گرما به داخل و سرما هم به بیرون نفوذ نکند. داخل آن یک حوضچه برای یخ‌گیری طراحی شده بود که در زمستان پر شده و به دلیل ساختاری که ذکر شد، یخ زده می‌شد. در پایین مخروط یخچال، دو چاه با علف‌های تر پوشانده می‌شدند و این علف‌ها به حفظ بیشتر سرما در داخل یخچال کمک می‌کردند. پس از آن که در زمستان و فصل سرما یخچال یبر به طور کلی پر می‌شد، در سایر فصل‌ها یخ‌ها را با دقت خرد کرده و برای استفاده خارج می‌کردند. به دلیل داشتن ساختاری منحصر به فرد که به خوبی مهندسی شده بود، یخ‌های یخچال یبر تا اوایل تیرماه دوام می‌آوردند و مردم بیشتر فصل گرما را می‌توانستند از یخ استفاده کنند. از آب ذوب شده‌ای که در برخی از نقاط یخچال وجود داشت هم می‌توانستند آب روستا برای برخی از مصارف را تأمین کنند.
بازدید از یخچال یبر
یخچال یبر یکی از جالب‌ترین و دیدنی‌ترین آثار تاریخی ایران در روستای یبر است. اما متأسفانه به آن توجه چندانی نشده و مردم هم به خوبی از آن مراقبت نکرده‌اند. همین موضوع باعث شده تا بخش‌های عمده‌ای از یخچال یبر تخریب شده و یخچال در معرض ویرانی قرار بگیرد. به همین دلیل هم شهرداری پاکدشت برای حفظ این اثر تاریخی، اطراف آن را دیوارکشی کرده و اجازه نمی‌دهد تا افراد وارد شوند. اما باز هم بازدیدکنندگان و افرادی که به آثار تاریخی و معماری‌های کاربردی ایران علاقه داشته باشند می‌توانند برای بازدید از معماری کلی یخچال یبر به این مکان بروند.
دیگر جاذبه های گردشگری یبر و داغلان
یخچال یبر یکی از دیدنی‌های پاکدشت در روستای یبر بوده و بسیاری از مسافران برای بازدید از آن به این شهر می‌روند. اما علاوه بر یخچال تاریخی یبر، جاذبه‌ها دیدنی‌های دیگری هم در پاکدشت وجود داشته که بازدید از آن‌ها را به هیچ عنوان نباید از دست بدهید. برخی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری یبر و داغلان در پاکدشت شامل عمارت ناصریه، کاروان‌سرای خاتون آباد، امامزادگان چهل دختر، گلخانه‌های پاکدشت، روستاهای سنتی اطراف و بسیاری جاذبه تاریخی و طبیعی دیگر می‌شوند. در این شهر می‌توانید از دوره‌های مختلف ایران از صفویه گرفته تا قاجار و پهلوی آثار مختلفی را مشاهده کنید. در این شهر یک جاذبه گردشگری باستانی هم وجود داشته که قدمت آن به اوایل ظهور اسلام بازمی‌گردد. نام این اثر قلعه محمود آباد است که در بالای تپه‌ای به همین نام ساخته شده است. روستاهای اطراف یبر و داغلان هم روستاهای دیدنی و زیبایی هستند. برخی از این روستاها شامل روستای توچال و حیدرآباد می‌شوند. به همین دلیل توصیه می‌کنیم که بعد از بازدید از یخچال یبر، به این جاذبه‌های دیدنی هم سری بزنید.
اقامتگاه های نزدیک به یخچال یبر
در پاکدشت اقامتگاه‌ها و بوم‌گردی‌های بسیاری وجود داشته که شما می‌توانید به راحتی از آن‌ها استفاده کنید. علاوه بر اقامتگاه‌های مختلف، می‌توانید در این شهر انواع ویلا، آپارتمان، سوئیت و خانه‌های محلی برای اجاره را هم پیدا کنید. اگر دوست دارید تا در سفر خود در محیطی سنتی‌تر اقامت داشته باشید هم می‌توانید به روستاهای اطراف رفته و در خانه‌های محلی که برای اجاره وجود دارند اقامت داشته باشید. اما باید در نظر داشته باشید که پیدا کردن اقامتگاه خالی و بدون رزرو در این روستاها معمولاً کار بسیار دشواری است.
ایران شناسی با سفرهای پایتخت
یخچال یبر یکی از آثار تاریخی ایران با قدمت ۲ قرن است که به دستور زنی به نام گلین در دوران قاجار ساخته شد. ساختار کاه گلی و آجری این یخچال و دیواره‌های ضخیم آن به مردم اجازه می‌داد تا در طول زمستان یخ را در حوضچه‌های یخ‌گیری ذخیره کرده و سپس در فصل‌های گرم‌تر از آن استفاده کنند. یخ‌ها تا حدود تیر ماه باقی می‌ماندند و پس از آن هم مردم می‌توانستند به راحتی از آب ذوب شده باقی مانده در مصارف مختلف استفاده کنند. این یخچال در ۲ کیلومتری جاده تهران به مشهد و در شهرستان پاکدشت قرار دارد. در تاریخ ایران می‌توانید دستگاه‌ها، یخچال‌ها و بناهای کاربردی بسیاری را با معماری شگفت انگیز مشاهده کنید. اگر شما هم دوست دارید تا بیشتر با این آثار و بناهای تاریخی آشنا شوید، سایر مطالب سفرهای پایتخت را به هیچ عنوان از دست ندهید.
سؤالات متداول
یخچال یبر کجاست؟
یخچال یبر یکی از آثار تاریخی پاکدشت در روستایی به همین نام در حدود ۲ کیلومتری جاده تهران به مشهد است.
کاربرد یخچال یبر چیست؟
در گذشته در فصل زمستان یخ‌ها را در حوضچه‌های یخ‌گیری یبر ذخیره می‌کردند و در فصل‌های گرم‌تر از یخ‌های این یخچال و سپس آب ذوب شده آن استفاده می‌کردند.
یخچال یبر مال کدام دوره است؟
قدمت یخچال یبر به ۲۰۰ سال پیش و دوره قاجار بازمی‌گردد. گفته می‌شود که در این دوره، زنی به نام گلین برای کمک به مردم روستا دستور ساخت این یخچال را می‌دهد.
سایر دیدنی های یبر و داغلان کدام اند؟
سایر دیدنی‌های یبر و داغلان در پاکدشت شامل عمارت ناصریه، کاروان‌سرای خاتون آباد، امامزادگان چهل دختر، گلخانه‌های پاکدشت و روستاهای سنتی اطراف می‌شوند.
