جزیره کیش، یکی از جذاب‌ترین مقاصد گردشگری ایران، نه تنها با سواحل زیبا و اماکن تفریحی بی‌شمارش گردشگران را جذب می‌کند، بلکه با طعم‌های اصیل و خوشمزه غذاهای محلی‌اش، تجربه‌ای لذت‌بخش و به یادماندنی به گردشگران ارائه می‌دهد. کیش با قرار گرفتن در قلب خلیج فارس و هم‌جواری با کشورهای حوزه‌ی خلیج فارس، تأثیرات بسیاری از طعم‌ها و ادویه‌های خاورمیانه‌ای را پذیرفته است. آشپزی بومی کیش، از ادغام طعم‌های جنوبی ایران با طعم‌های عربی و خلیجی تشکیل شده است و نتیجه‌اش غذاهایی است که هر گردشگری را به سمت خود می‌کشاند.
۱. قلیه ماهی
قلیه ماهی معروف کیش یکی از غذاهای اصیل و معروف جنوب ایران است که در کیش نیز به شکلی متفاوت و خاص طبخ می‌شود. این غذا با ماهی تازه‌ی جنوب، سبزیجاتی مثل شنبلیله و گشنیز، و ادویه‌هایی مانند تمبر هندی و فلفل تند تهیه می‌شود. ترکیب طعم ترش و تند قلیه ماهی، آن را به غذایی منحصر به فرد تبدیل کرده است. در کیش معمولاً قلیه ماهی را با ماهی‌های محلی همچون ماهی هامور یا سرخو تهیه می‌کنند که به دلیل طعم طبیعی و لطافت گوشت، تجربه‌ای خاص از طعم غذاهای دریایی را فراهم می‌کند.
۲. مضروبه
مضروبه یکی دیگر از غذاهای محلی کیش است که با ماهی و سبزیجات معطر طبخ می‌شود. این غذا با ماهی تازه، سیر و ادویه‌های بومی آماده می‌شود و به آرامی پخته می‌شود تا تمام طعم‌ها به خوبی با هم ترکیب شوند. مزه‌ی تند و معطر این غذا با نان یا برنج سفید سرو می‌شود و یکی از غذاهای مورد علاقه‌ی مردم بومی و گردشگران است.
۳. هواری میگو
هواری میگو، یک غذای خوشمزه و دلچسب دریایی است که با برنج، میگو، سبزیجات و ادویه‌های جنوبی تهیه می‌شود. در این غذای معروف کیش، برنج با ادویه‌های معطر و سبزیجاتی مثل شوید و گشنیز ترکیب می‌شود و میگوهای طعم‌دار شده به آن اضافه می‌شود. هواری میگو با ترکیب طعم‌های تند و ملایم، تجربه‌ای لذیذ از غذاهای دریایی بومی جنوب را ارائه می‌دهد و معمولاً به همراه سالاد یا ترشی سرو می‌شود.
۴. مجبوس لحم
مجبوس لحم، یکی از غذاهای معروف کیش الهام گرفته از آشپزی خلیجی است که در کیش محبوبیت زیادی دارد. این غذا که به نوعی پلوی ادویه‌دار است، با برنج، گوشت گوسفند یا گاو، و ادویه‌هایی همچون دارچین، زعفران، و گلاب تهیه می‌شود. مجبوس لحم به دلیل طعم غنی و عطر بی‌نظیرش، طرفداران زیادی دارد و معمولاً در مراسم‌های خاص و مهمانی‌ها سرو می‌شود.
۵. سمبوسه و فلافل
سمبوسه و فلافل به عنوان غذاهای خیابانی پرطرفدار کیش شناخته می‌شوند. سمبوسه‌ها با نان نازک و موادی همچون سیب‌زمینی، ادویه و سبزیجات معطر پر شده و سرخ می‌شوند. فلافل نیز با نخود، سیر و ادویه‌های مخصوص تهیه می‌شود و پس از سرخ شدن به صورت ترد و طلایی درمی‌آید. این غذاها با طعم تند و خوشمزه، به ویژه میان گردشگران بسیار محبوب‌اند و معمولاً با سس تند و خیارشور سرو می‌شوند.
۶. برنج دیشو
برنج دیشو یکی از خاص‌ترین غذاهای بومی کیش است که با شیره خرما و برنج تهیه می‌شود. این غذای ساده اما مقوی، طعمی شیرین و متفاوت دارد و معمولاً همراه با ماهی یا میگو سرو می‌شود. برنج دیشو، طعمی خاص و دوست‌داشتنی را ارائه می‌دهد که در هیچ کجای دیگر ایران یافت نمی‌شود و نشان‌دهنده‌ی تأثیر فرهنگ غذایی عربی و خلیجی بر آشپزی کیش است.
۷. پاکوره
پاکوره، یک میان‌وعده‌ی محبوب در کیش است که از فرهنگ غذایی هند و پاکستان الهام گرفته شده است. این غذا با خمیر نخود، پیاز، سیب‌زمینی و سبزیجات معطر تهیه شده و سپس در روغن سرخ می‌شود. پاکوره‌ها ترد و طلایی می‌شوند و معمولاً با سس تند یا ماست سرو می‌شوند و طعمی تند و خوشمزه دارند.
۸. ماهی شکم پر
ماهی شکم‌پر یکی از غذای سنتی کیش است که در کیش نیز با روش و ادویه‌های محلی طبخ می‌شود. ماهی تازه‌ای مثل هامور، سرخو یا زبیدی را با سبزیجات، سیر، پیاز و ادویه‌های خاص پر کرده و سپس کبابی یا در فر پخته می‌کنند. این غذا با طعمی لذیذ و بوی خوش، یکی از غذاهای محبوب و خاص در کیش به شمار می‌رود.
۹. پودینی کوسه
پودینی کوسه، غذایی خاص و منحصربه‌فرد از گوشت کوسه است که در کیش طبخ می‌شود. گوشت کوسه با پیاز، سیر، سبزیجات معطر و ادویه‌های جنوبی طعم‌دار شده و سپس آرام‌پز می‌شود. این غذا به دلیل طعم خاص و متفاوتش از دیگر غذاهای دریایی جداست و تجربه‌ای خاص از طعم‌های بومی کیش ارائه می‌دهد.
۱۰. کوسه سرخ کرده
کوسه سرخ‌کرده یکی از غذاهای محبوب کیش است که با گوشت کوسه، فلفل و لیمو طعم‌دار شده و سپس در روغن سرخ می‌شود. گوشت کوسه بافتی خاص دارد و ادویه‌های محلی، طعمی دلپذیر به آن می‌بخشند. این غذا برای افرادی که به دنبال تجربه طعم‌های جدید و خاص هستند، بسیار جذاب است.
۱۱. میگو کبابی
میگو کبابی از غذاهای محبوب و پرطرفدار دریایی کیش است که با میگوهای تازه، سیر، آبلیمو و ادویه‌های مختلف طعم‌دار شده و سپس کباب می‌شود. این غذا معمولاً با نان یا برنج سرو می‌شود و طعم دلپذیر و خوش‌عطری دارد که هر کسی را به خود جذب می‌کند.
۱۲. زبیدی کبابی
زبیدی کبابی یکی دیگر از غذاهای خوشمزه و خاص در کیش است که با ماهی زبیدی تهیه می‌شود. این ماهی با لیمو و ادویه‌های خاص طعم‌دار شده و سپس به آرامی کباب می‌شود. ماهی زبیدی به دلیل گوشت لطیف و طعم دلچسب خود، بسیار محبوب است و معمولاً با نان و سبزیجات تازه سرو می‌شود.
۱۳. مرگوگ (هریسه)
مرگوگ یا همان هریسه، یکی از غذاهای مقوی و خاص در جزیره کیش است. این غذا از گندم، گوشت، عدس و ادویه‌های گرم تهیه می‌شود و به آرامی پخته می‌شود تا طعمی خاص و غلیظ پیدا کند. مرگوگ با تأثیرات آشپزی کشورهای حاشیه خلیج فارس تهیه شده و طعمی گرم و دلچسب دارد.
۱۴. مکبوس
مکبوس یکی از غذاهای عربی است که در کیش به دلیل تأثیرات فرهنگی خلیجی محبوبیت پیدا کرده است. این غذا با برنج، گوشت و ادویه‌های معطر مثل دارچین، هل و زعفران تهیه می‌شود و به عنوان یک غذای خوش‌طعم و معطر سرو می‌شود. مکبوس معمولاً در مراسم‌های خاص و مناسبت‌ها سرو شده و طعم آن بی‌نظیر و متمایز است.
۱۵. هوموس و بابا غنوج
هوموس و بابا غنوج از پیش‌غذاهای خوشمزه و معروف خاورمیانه‌ای هستند که در کیش نیز رواج دارند. هوموس با نخود، سیر و ارده تهیه می‌شود و بابا غنوج از بادمجان کبابی، ارده و ادویه‌های مختلف درست می‌شود. این پیش‌غذاها به همراه نان تازه سرو می‌شوند و طعمی عالی و دوست‌داشتنی دارند.
۱۶. سمک مشوی
از جمله معروفترین غذای کیش که ریشه عربی دارد می‌توان به سمک مشوی اشاره کرد. این غذای معروف از ادویه‌جات عربی تند و ماهی تازه خلیج فارس که در روغن فراوان کبابی و سرخ شده درست می‌شود. اگر از افرادی هستید که به غذاهای تند عربی علاقه دارند حتما در سفر به کیش سمک مشوی را امتحان کنید و از طعم فوق‌العاده و لذیذ آن لذت ببرید.
۱۷. کله کندی
کله کندی نام یکی از غذاهای معروف دریایی کیش است که به دلیل زدن سر ماهی و استفاده از گوشت تنه ماهی در این غذا به این نام معروف است. در کله کندی از ماهی عومه یا ماهی ساردین پهلو طلایی استفاده می‌کنند و بعد از بریدن سر ماهی، گوشت ماهی را با مواد معطر می‌پزند و بعد از پخت برای طعم‌دار شدن غذا به آن روغن محلی، پیاز داغ و ادویه‌های تند جنوب اضافه می‌کنند.
۱۸. حمسه الخرت
حمسه‌الخرت نام نوع دیگری از غذای کیش است و یکی از بهترین غذاهای جزیره است که از گوشت صدف مروارید ساز که به آن «محار» می‌گویند و در ایران کمیاب است تهیه می‌شود و به همین دلیل قیمت این غذا چندان ارزان نیست. در تهیه این غذای خوشمزه بخش کوچکی از صدف مروارید ساز دوکفه‌ای را که گوشتی است جدا می‌کنند و با ادویه‌جات و پیاز داغ تفت می‌دهند تا طعم‌دار شود و با برنج یا نان سرو می‌کنند.
۱۹. برنج مجبوس
برنج مجبوس یکی از غذاهای مجلسی و لذیذ کیش است که ریشه عربی دارد و از برنج، گوشت قرمز، ماهی یا مرغ، پیاز، رازیانه، دانه‌های گشنیز، میخک، فلفل سیاه، گوجه فرنگی، زیره، چوب دارچین، هل و زردچوبه تهیه می‌شود. برای پخت برنج مجبوس ابتدا گوشت، مرغ یا ماهی را تکه تکه کرده و درون قابلمه می‌ریزند. سپس ادویه‌ها مثل میخک، دارچین، زردچوبه، هل و فلفل سیاه را به آن اضافه کرده و تفت می‌دهند. در آخر گوجه فرنگی رنده شده را به مواد اضافه کرده و اجازه می‌دهند تا پخته شود و با برنج سرو می‌کنند.
۲o. برنج شکری
برنج شکری یا محمر نوع دیگری از غذای کیش است که از شکر، برنج، ماهی، سبزیجات معطر و انواع ادویه تهیه می‌شود و خوردن آن به افرادی که به غذای شیرین علاقه دارند توصیه می‌شود. در تهیه این غذا ابتدا داخل برنج در حال پخت شکر فراوان می‌ریزند تا برنج به رنگ زرد درآید، سپس برنج پخته شده در شکر را با ماهی سرخ شده، کباب شده یا پخته شده به همراه سبزیجات معطر سرو می‌کنند.
۲۱. کوکو ماهی
کوکو ماهی یکی از غذاهای سنتی کیش است که از گوشت ماهی کباب شده، سیب‌زمینی، جعفری، پنیر پیتزا، تخم مرغ و انواع ادویه‌های جنوبی تهیه می‌شود و طرز درست کردن آن شبیه کوکو و کتلت است. برای پخت این غذای خوشمزه و لذیذ مواد را مانند کوکو ترکیب و سرخ کرده و همراه نارنج و سبزیجات سرو می‌کنند.
۲۲. دال عدس
دال عدس غذایی مقوی و آسان است که به دلیل نداشتن گوشت مناسب افراد گیاه‌خوار است. این غذای خوشمزه از دال عدس (عدس نارنجی)، سیب زمینی نگینی، گوجه فرنگی رنده شده یا رب گوجه، سیر و پیاز و انواع ادویه تهیه می‌شود. این غذا مملو از ویتامین، پروتئین و آهن است و برای گیاهخوارانی که از خوردن گوشت پرهیز می‌کنند مقوی و مفید است.
۲۳. یریش
یریش یا یریشه یکی از انواع غذای کیش است که طرز تهیه آن ساده و سریع است و از بلغور گندم، پیاز و ادویه تهیه می‌شود. در پخت این غذا ابتدا بلغور گندم را با پیاز و ادویه تفت می‌دهند تا کاملا پخته شود و بعد از پخته شدن کمی روغن به آن اضافه می‌کنند.
تجربه ی آشپزی بومی و فرهنگ غذایی کیش
غذاهای کیش نشان‌دهنده تنوع فرهنگی و تاریخی این جزیره هستند و هر غذا داستانی از تأثیرات فرهنگی و تعاملات با کشورهای خلیج فارس و جنوب ایران را در خود جای داده است. طعم‌های محلی کیش با استفاده از مواد اولیه‌ی تازه و ادویه‌های خاص، ترکیبی از طعم‌های تند، ترش، شیرین و معطر را ارائه می‌دهند.
همچنین، غذاهای خیابانی و پیش‌غذاهای محبوب نیز در سفر به کیش بخشی از تجربه‌ی غذایی مردم محلی و گردشگران را تشکیل می‌دهند. سمبوسه و فلافل به عنوان غذاهای سریع و خوشمزه در بازارهای محلی و خیابان‌های کیش به فروش می‌رسند و برای گردشگرانی که به دنبال تجربه‌ای متفاوت از غذاهای سنتی هستند، جذابیت خاصی دارند.
بازدید از بازارهای محلی کیش نیز فرصتی برای آشنایی با مواد اولیه‌ی خاص و ادویه‌های محلی است. بازار ماهی کیش یکی از بهترین مکان‌ها برای خرید ماهی تازه و میگو است که در غذاهای محلی استفاده می‌شوند.
در پایان، چشیدن غذاهای متنوع کیش تنها یک تجربه‌ی غذایی نیست؛ بلکه سفری به عمق فرهنگ مردم جنوب ایران و سنت مردم کیش است. اگر شما هم به کیش سفر کردید، حتماً از این غذاها بچشید و طعم خاص و اصیل آنها را تجربه کنید.
