امروزه با گسترش استفاده از خطوط هوایی برای جایجایی مسافر و بار، شهرها و کشورها نیازمند گسترش فرودگاههای موجود و یا ساخت فرودگاههای جدید هستند. اما برای ساخت و گسترش فرودگاهها باید زمینهای بزرگ و مناطق مناسب را انتخاب کرد. در برخی از شهرها به علت نبود فضای کافی نمیتوان فرودگاههای موجود را گسترش داد و یا حتی فرودگاه جدیدی ساخت. برای حل این مشکل متخصصان پیشنهاد ساخت فرودگاه های شناور یا فرودگاه های دریایی بر روی دریاها و اقیانوسها را میدهند. اگر چه این کار نیازمند تخصص ویژه و هزینهی بسیار زیاد است اما برخی کشورها مانند ژاپن راهحلی به جز این ندارند.
۱- فرودگاه شناور کانسای اوزاکا(Osaka-Kansai Airport) در ژاپن
فرودگاه شناور کانسای اوزاکا در ژاپن یکی از معروفترین فرودگاه های شناور جهان است. ژاپن در واقع مجموعهای از جزیرههای کوچک و بزرگ است. برخی از جزایر این کشور آنقدر کوچک هستند که نمیتوان بر روی آنها باند فرودگاه ایجاد کرد به همین دلیل ژاپنیها به ساخت فرودگاهها بر روی آب روی آوردهاند.
فرودگاه کانسای در نزدیکی شهرهای کیوتو و نارا قرار دارد و امروزه پنجمین فرودگاه پررفت و آمد ژاپن محسوب میشود. ایدهی ساخت این فرودگاه در وسط دریا در سال ۱۹۸۰ مطرح شد و این سازهی شناور بر روی یک جزیرهی مصنوعی، با استفاده از ۴۸۰۰۰ بلوک سیمانی ساخته شد. فرودگاه شناور کانسای اوزاکا دارای زیرساختهای بسیار مستحکم است و در برابر طوفانهای دریایی و زلزله مقاومت بسیار بالایی دارد.
جالب است بدانید ترمینال شماره یک این فرودگاه دریایی ژاپن، طولانیترین ترمینال فرودگاهی جهان است و باند ۴۰۰۰متری آن هم از طولانیترین باندهای فرودگاهی کشور ژاپن محسوب میشود. فرودگاه کانسای همچنین محل اصلی فعالیت ایرلاینهای آل نیپون ایرویز و ژاپن ایرلاینز است. این فرودگاه در سالهای اخیر بیشتر از پیشبینیها به داخل آب فرو رفته بود اما امروزه این روند کندتر شده و فرودگاه مانند گذشته به فعالیت خود ادامه میدهد.
۲- فرودگاه شناور چوبو سنترایر(Chūbu -Centrair Airport) ژاپن
فرودگاه شناور چوبو سنترایر ژاپن یکی دیگر از فرودگاه های شناور دنیاست که در شهر ناگویا(Nagoya) قرار دارد. چوبو سنترایر(Chubu Centrair) سومین منطقهی شهری بزرگ در ژاپن و یکی از مهمترین مراکز تولیدی این کشور است. دفتر مرکزی و امکانات تولیدی شرکتهای بزرگی مانند تویوتا موتورز و میتسوبیشی موتورز در این منطقه قرار دارند. از آنجا که فرودگاه قدیمی شهر نمیتوانست نیازهای منطقه را برطرف کند و امکان گسترش آن هم بر روی خشکی وجود نداشت ساخت یک فرودگاه شناور در دستور کار قرار گرفت و فرودگاه شناور چوبو سنترایر در سال ۲۰۰۵ افتتاح شد. امروزه این فرودگاه بعد از فرودگاه کانسای، مهمترین فرودگاه ژاپن محسوب میشود.
فرودگاه چوبو سنترایر در یک جزیرهی مصنوعی به مساحت ۴۷۰ هکتار ساخته شده و دارای یک باند فرود بتن و آسفالت به طول ۳۵۰۰ متر است. تجربهی ساخت فرودگاه کانسای باعث شد فرودگاه شناور چوبو سنترایر از نظر مهندسی بهتر باشد و ایرادات و مشکلات فرودگاه قبلی در این سازه تکرار نشود.
۳- فرودگاه های شناور کیوشو(Kyushu’s Floating Airports)
فرودگاه های شناور کیوشو با نامهای فرودگاه ناگازاکی(Nagasaki) و فرودگاه کیتاکیوشو(Kitakyushu) از دیگر فرودگاه های شناور جهان در کشور ژاپن هستند که در جزیرهی کیوشو قرار دارند. فرودگاه ناگازاکی یک فرودگاه درجه دو است و بخشی از آن بر روی خشکی در مرکز خلیج اومورا قرار دارد. این فرودگاه جایگزین فرودگاه اومورا(Ōmura) شده است.
فرودگاه کیتاکیوشو در غرب دریای Seto و در سه کیلومتری شهر قرار دارد و کاملا روی یک جزیرهی مصنوعی ساخته شده است. این فرودگاه در ۱۶ مارس ۲۰۰۶ افتتاح شد و امروزه محل جابجایی برخی از پروازهای چارتری بینالمللی است. فرودگاه کیتاکیوشو در ۲۴ ساعت شبانه روز فعال است و مسافران میتوانند در هر ساعت از روز یا شب برای دریافت خدمات به این فرودگاه مراجعه کنند.
۴- فرودگاه شناور کوبه ژاپن(Kobe Airport)
فرودگاه کوبه ژاپن، یکی دیگر از فرودگاه های شناور جهان است که در ۱۶ فوریه ۲۰۰۶ و ۱۲ سال پس از فرودگاه کانسای افتتاح شد. این فرودگاه دریایی ژاپن در ۸ کیلومتری جنوب ایستگاه سانومیا(Sannomiya) قرار دارد و معمولا پروازهای داخلی و پروازهای چارتر بینالمللی در آن انجام میشود. جالب است بدانید در سال اول بهرهبرداری ۲.۶۹۷.۰۰۰ مسافر از این فرودگاه استفاده کردند.
۵- فرودگاه بینالمللی دالیان جینژووان(Dalian Jinzhouwan International Airport)
فرودگاه بین المللی دالیان جینژووان در استان لیائونینگ(Liaoning) در شمال شرقی کشور چین ساخته شده است. این فرودگاه پس از افتتاح، جایگزین فرودگاه بینالمللی دالیان ژوشویزی(Dalian Zhoushuiz) خواهد شد. این سازه در زمینی به مساحت ۲۱ کیلومتر مربع ساخته شده و قرار است در سال ۲۰۲۶ افتتاح شود. طبق گفتهی مسئولین چین، فرودگاه دریایی دالیان جینژووان پس از افتتاح، بزرگترین فرودگاه فراساحلی جهان خواهد بود.
۶- فرودگاه بینالمللی هنگ کنگ(Hong Kong International Airport)
فرودگاه بینالمللی هنگ کنگ یکی دیگر از فرودگاه های شناور دنیاست که در سال ۱۹۹۸ افتتاح شده است. این فرودگاه توسط معمار معروف «نورمن فاستر» طراحی شده و در زمان افتتاح بزرگترین فرودگاه جهان محسوب میشد. فرودگاه بینالمللی هنگ کنگ در ۳۵ کیلومتری شهر و بر روی یک جزیرهی مصنوعی در دریای چین ساخته شده و وسعت آن ۱۲۵۵ هکتار است. این فرودگاه مجهز تابحال ۴ بار موفق به دریافت جایزهی بهترین خدمات فرودگاهی از اتحادیهی بینالمللی فرودگاههای جهان شده است.
۷- فرودگاه بینالمللی ماکائو(Macau International Airport)
فرودگاه بینالملی ماکائو در منطقهی اداری ماکائو، در قسمت شرق جزیرهی تایپا و آبهای مجاور آن بر روی یک جزیرهی مصنوعی ساخته شده است. این فرودگاه دریایی در نوامبر ۱۹۹۵ افتتاح شد و طول باند آن ۳۴۲۰ متر است. در گذشته فرودگاه ماکائو یک مرکز مسافربری برای مسافران آسیای شرقی، تایوان و چین بود. در سال ۲۰۰۶ این فرودگاه ۵ میلیون مسافر را جابجا کرد و این تعداد در سال ۲۰۱۷ به ۷،۱۶۵،۸۰۳ افزایش یافت.
۸- فرودگاه اردو گیرهسون ترکیه(Ordu Giresun Airport)
فرودگاه اردو گیرهسون ترکیه یکی دیگر از فرودگاه های شناور جهان و اولین فرودگاه دریایی ترکیه است که با الهام از فرودگاههای شناور ژاپن و هنگ کنگ طراحی شده است. در ساخت این فرودگاه بخشهایی از دریا با ۳۰ میلیون تن سنگ، بتنریزی شده و سپس فرودگاه بر روی آن احداث شده است. ایدهی ساخت این فرودگاه برای اولین بار در سال ۱۹۹۲ شکل گرفت و کار ساخت آن در سال ۱۹۹۴ آغاز شد. اما هزینههای زیاد این پروژه را برای مدتی متوقف کرد. در نهایت پروژه مجددا در سال ۲۰۱۱ آغاز شد و در سال ۲۰۱۵ به پایان رسید.
۹- فرودگاه ریزه آرتوین ترکیه(Rize–Artvin Airport)
فرودگاه ریزه آرتوین ترکیه دومین فرودگاه شناور یا فرودگاه دریایی ترکیه است که خبر احداث آن به تازگی در خبرگزاریهای این کشور منتشر شده است. این فرودگاه در سواحل روستای Yeşilköy استان ریزه قرار دارد و در ساخت آن بخشهایی از دریای سیاه به عمق ۳۰ متر توسط سنگهای معدنی(بیش از ۸۵ میلیون تن) پر شده است. مساحت ساختمان فرودگاه ریزه آرتوین تقریبا ۴۵۰۰ مترمربع است و باند آن ۳۰۰۰ متر طول دارد. این فرودگاه در ۱۴ می ۲۰۲۲ توسط ترکیش ایرلاینز برای پرواز تجاری افتتاح شد. همچنین در ۳ جولای ۲۰۲۲، خطوط هوایی پگاسوس ایرلاینز هم فعالیت خود را در فرودگاه ریزه آرتوین آغاز کرد.
۱۰- فرودگاه بینالمللی سانیا هونگ تانگوان چین(Sanya Hongtangwan International Airport)
فرودگاه بینالمللی سانیا هونگ تانگوان چین یکی دیگر از فرودگاه های شناور جهان است که طبق برنامهریزی برای خدمات رسانی به شهر سانیا(Sanya) در استان هاینان(Hainan) چین ساخته خواهد شد. ساخت این فرودگاه بر روی یک جزیرهی مصنوعی در خلیج هونگ تانگ(Hongtang) از سال ۲۰۱۷ آغاز شد و انتظار میرفت در سال ۲۰۲۰ پایان یابد. اما در همان سال پروژه به علت شکایت یک آژانس محیط زیست چینی به نام Friends of Nature به حالت تعلیق درآمد. همچنین در سال ۲۰۲۰ بخشی از ساخت و ساز جزیرهی مصنوعی غیرقانونی اعلام شد و گسترش آن متوقف شد. با این حال قرار است ساخت این فرودگاه پس از برطرف کردن مشکلات پیشآمده مجددا ادامه یابد.
جمعبندی درباره فرودگاه های شناور جهان
در این مقاله فرودگاه های شناور جهان را معرفی کردیم. این فرودگاهها معمولا در مکانهایی که امکان گسترش فرودگاهها و یا ساخت فرودگاه جدید در خشکی وجود ندارد ساخته شدهاند. برای ساخت فرودگاههای شناور، ابتدا یک جزیرهی مصنوعی نزدیک به خشکی ایجاد میشود و سپس باند، ساختمان و ترمینالهای فرودگاه بر روی جزیرهی مصنوعی ساخته میشوند. هم اکنون چند نمونه از فرودگاههای شناور جهان یا فرودگاه های دریایی در کشورهایی مانند ژاپن، هنگ کنگ، چین، ماکائو و ترکیه در حال خدمت رسانی به مسافران هستند.