مناره ییولی با قدمتی ۸۰۰ ساله مقصدی محبوب برای گردشگران در شهر آنتالیا و کشور ترکیه است. شاید نام شهر آنتالیا را که بشنوید بیشتر به یاد دریا و ساحلش بیفتید اما جالب است بدانید که این شهر قدمتی تاریخی دارد و در ۱۵۹ پیش از میلاد به دست آتالوس ساخته شده و در دوران‌های مختلف توسط حکومت‌هایی همچون عثمانی‌ها، رومی‌ها و سلجوقیان اداره شده. پس دور از ذهن نیست که امروزه اماکن و فضاهای تاریخی متعددی را در خود جای داده باشد.
معرفی مناره ییولی
مناره ییولی که امروزه یکی از نمادهای شهر آنتالیا به حساب می‌رود، یکی از جاذبه‌های گردشگری محبوب برای مسافرانی است که از آنتالیا دیدن می‌کنند. این مناره معماری باشکوه و منحصر به فردی دارد که هر بازدیدکننده‌ای را به وجد می‌آورد. در سال‌های ۱۲۱۹ تا ۱۲۳۶ میلادی در مرکز آنتالیا در میدان کال ایچی مسجدی ساخته و طراحی شد که بر فراز آن مناره‌ای کنگره‌دار بنا کردند. این مسجد که یکی از مهم‌ترین و مشهورترین مساجد ترکیه است دارای ۶ گنبد بوده و در حقیقت بر روی خرابه‌های یک کلیسا ساخته شده و به مسجد علاالدین یا مسجد کنگره‌دار معروف است.
در سال ۱۳۷۳ میلادی مسجد را دوباره بازسازی کردند، به همین علت، عده‌ای تصور می‌کنند زمان ساخت مسجد به این سال برمی‌گردد. در حالی که قدمت این مسجد خیلی بیشتر است. این مناره بخشی از مجموعه ساختمانی بزرگی به نام خرس و متشکل از ۷ ساختمان بوده و چیزی حدود ۳۸ متر ارتفاع دارد.
علت نامگذاری مناره ییولی به این نام چیست؟
شاید کنجکاو باشید بدانید که چرا این مناره را ییولی نامیده‌اند؟ علت انتخاب نام ییولی برای این مسجد و مناره، به شیاردار بودن و کنگره‌دار بودن مناره مرتبط است. چنانچه از بیرون به این مناره نگاه کنید، چندین شیار بر روی آن خواهید دید. به همین علت است که این مسجد را مسجد ییولی مناره و این مناره را مناره ییولی می خوانند.
کاربری مسجد و مناره ییولی
گفتنی است از این مسجد هنوز هم به عنوان عبادتگاه مردم استفاده می‌شود. گرچه کاربری مناره ییولی در سال ۱۹۷۴ تغییر پیدا کرد و به محلی آموزشی و فرهنگی تبدیل شد. هنگامی که مردم در حال عبادت در این مسجد هستند، نمی‌توان وارد آن شد و از آن دیدن کرد اما در باقی اوقات مشکلی برای بازدید وجود نخواهد داشت. لازم به ذکر است خانم‌ها به هنگام ورود باید حجاب اسلامی داشته باشند.
آشنایی با تاریخچه مناره ییولی
همانطور که پیشتر گفتیم مسجد مناره ییولی بر روی بقایای یک کلیسای قدیمی ساخته شده. مناره ییولی که در حقیقت بر فراز مسجد علاءالدین قرار دارد، متعلق به قرن ۱۴ میلادی بوده و دارای شش گنبد و دو در ورودی است. گفتنی است بنای اصلی آن در طول جنگ‌های مختلف در آنتالیا تخریب و به یک ویرانه تبدیل شده و بعدتر در سال های ۱۹۵۳ و ۱۹۶۱ میلادی توسط اداره میراث فرهنگی و امور موزه‌ها مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت.
بعد از آن مردم محلی و مسافران از این مسجد تاریخی به عنوان یک عبادتگاه استفاده می‌کردند. همانطور که گفته شد در سال ۱۹۷۴ میلادی این مناره تغییر ماهیت داده و به یک مرکز آموزشی فرهنگی تبدیل شد. جالب است بدانید که مناره ییولی در سال ۲۰۱۶ در فهرست پیشنهادی کشور ترکیه برای ثبت در میراث جهانی یونسکو قرار گرفت.
معماری منحصر به فرد مناره ییولی
مسجد ییولی مناره یا همان مسجد علاالدین یکی از کهن‌ترین مساجد چند گنبدی است که دارای ۶ گنبد و ۱ مناره بوده و یکی از جذابیت‌های آن به خاطر شیارهای زیباییست که در ارتفاع ۳۸ متری مناره قرار دارد.
بنای این مناره بر پایه یک مربع سنگ فرش شده با آجرهای قرمز و فیروزه‌ای واقع شده که انتهای آن به استوانه‌ای هشت ضلعی و کنگره‌دار منتهی می‌شود.
مسیر این مناره از پایه تا انتها از ۹۰ پله تشکیل شده که با پیمودنشان می‌توان به بالای برج رفته و از آنجا به تماشای دریای مدیترانه و قسمت قدیمی آنتالیا که شامل خانه‌ها و کوچه‌های قدیمی می‌شود، مشغول شد و لذت برد. همچنین بنای مناره از آجر و سنگ‌های سخت ساخته شده که بر روی آنها می‌توان کنده‌کاری‌های دوره سلجوقی را مشاهده کرد و شیارهای آن با خطوطی فیروزه‌ای تزئین شده که هر بازدیدکننده‌ای را به وجد می‌آورد. دیواره‌های داخلی مسجد هم با سنگ های مرمر و دیگر سنگ های قیمتی تزیین شده که یادآور معماری روم و بیزانس است.
بخشهای مختلف مجموعه
همانطور که گفتیم مناره ییولی بخشی از مجموعه‌ای ساختمانی است که دارای ۷ قسمت است که اگر بخواهید از آن دیدن کنید بهتر است قدری درباره هرکدام از این قسمت‌ها بدانید.
مسجد علاالدین
گفتیم که این مسجد را با نام مسجد منار ییولی هم می‌شناسند و تاریخ ساخت این مسجد به قرن ۱۳ زمان پادشاهی علاء الدین کیقباد اول بر می‌گردد (علت نامگذاری‌اش هم همین است) و یکی از برجسته‌ترین و مشهورترین مساجد آنتالیاست. این مسجد از یک طرح مستطیلی با ۶ گنبد ساخته شده و در قدیم از آن به عنوان موزه باستان‌شناسی استفاده می‌کرده‌اند. در حال حاضر این مسجد به عنوان محل عبادت مردم بومی آنتالیا مورد استفاده قرار می‌گیرد و به هنگام عبادت افراد بومی، گردشگران و بازدیدکنندگان نمی‌توانند از آن دیدن کنند. همچنین برای وارد شدن به مسجد باید لباس مناسبی را از کنار در ورودی انتخاب کرده و بپوشید، چرا که خانم‌ها بدون چادر و روسری و پوشش اسلامی مجاز نیستند وارد این مسجد شوند.
مناره ییولی
مناره ییولی یا همان مناره اصلی مسجد مشهور آنتالیا یعنی مسجد علاالدین که در قسمت شرقی مسجد قرار گرفته در حقیقت برجی با طراحی و ساخت جدا از مسجد است که به شکل مربعی بالای مسجد علاء الدین برافراشته شده. گفتنی است که نمای بیرونی این برج با کاشی‌ها و سرامیک‌های رنگی جلوه بصری استثنایی‌ای به این بنا بخشیده است.
مدرسه غیاث الدین کیخسرو
از دیگر قسمت‌های این مجموعه مدرسه غیاث الدین کیخسرو است که معماری و طراحی بسیار زیبا و منحصر به فردی دارد و از محبوبترین و پربازدیدترین بخشهای مجموعه بوده و به باور بعضی زیباترین بنای این مجموعه است. این مدرسه از ۴ ایوان سرپوشیده تشکیل شده که از سه طرف بسته شده‌اند و فقط از یک سمت به حیاط مدرسه راه دارند. همچنین این مدرسه هم مانند مسجد علاالدین از یک ساختمان مستطیل شکل ساخته شده و در ورودی آن هم همچون تمام بناهای دوره سلجوقی یک دروازه سنگی کنده‌کاری شده قرار دارد.
منزل درویش سلجوقی
بنای دیگری که در مجموعه‌ای که مناره ییولی در آن قرار دارد بنا شده، مولویهان یا همان اقامتگاه درویشان سلجوقیست که در حقیقت بنایی گنبدی شکل است و تعداد زیادی اتاق و سالن در اطراف آن وجود دارند.
حمام سلجوقی
حمام سلجوقی هم از دیگر بخشهای مجموعه‌ایست که مناره ییولی در آن واقع شده. این حمام در مجاورت ساختمان منزل درویشان قرار گرفته و در حقیقت بنایی کوچک است که روزگاری حمام سلجوقی بوده و افرادی که در این مجوعه ساکن بوده‌اند از آن استفاده می‌کرده‌اند.
مدرسه آتابی
مدرسه آتابی هم از دیگر بناهای این مجموعه است .این مدرسه در سال ۱۲۳۹ میلادی ساخته شده است.
مقبره نگار خاتون و مهمت بی
بخش دیگر این مجموعه که بازدید از آن خالی از لطف نیست، بنای مقبره نگار خاتون و مهمت بی است که در حقیقت از دو بنای ۸ ضلعی و ۶ ضلعی تشکیل شده. گردشگران به محض ورود به این قسمت می‌توانند از هر دو ساختمان دیدن کنند. لازم به ذکر است که بنای گنبدی ۸ ضلعی اول متعلق به مقبره مهمت بی و مقبره دوم که ۶ ضلعی است متعلق به نگار خاتون هستند.
جاذبه‌های گردشگری اطراف مناره ییولی
برج ساعت آنتالیا، مسجد ایسکله، بندر قدیمی آنتالیا و کالیچی مارینا از جمله جاذبه‌های گردشگری تقریباً نزدیک به مناره ییولی هستند و می‌توانید از آنها هم دیدن کنید. همچنین رستوران‌های مختلفی همچون رستوران پارادایز، رستوران پتیو، رستوران حسن آگا و رستوران کلیجی میهانس هم در اطراف این مجموعه هستند و می‌توانید برای غذا خوردن از آنها استفاده کنید. باید اضافه کرد هتل بست وسترن پلاس خان، هتل آدالیا پورت، هتل دوگان و اسپا و هتل دیلایت دلوکس تقریبا به این مجموعه نزدیک هستند و می‌توانید برای اسکان از آنها استفاده کنید.
مناره ییولی دقیقا کجاست؟
مناره و مسجد ییولی در مرکز و قسمت تاریخی شهر آنتالیا قرار گرفته و خیابان جمهوریت از کنار آن می‌گذرد و میدان کلکپیسی (Kalekapısı) در فاصله کمی از آن قرار دارد. با وسایل نقلیه عمومی همچون مترو، اتوبوس و تاکسی به راحتی می‌توانید خود را به این مجموعه برسانید و از آن دیدن کنید.
جمع بندی
مناره ییولی یکی از جاذبه‌های گردشگری تاریخی شهر تاریخی آنتالیا است که بر فراز مسجد علاءالدین اما به صورت مجزا از آن طراحی و ساخته شده. این مناره که ۳۸ متر ارتفاع دارد و در حقیقت مناره‌ای کنگره‌دار است به خاطر وجود شیارهایش به این نام شهرت یافته و در مجموعه‌ای متشکل از ۷ ساختمان در مرکز آنتالیا و قسمت تاریخی آن واقع شده. قدمت این مناره به چیزی حدود ۸۰۰ سال پیش و زمان سلجوقیان می‌رسد و بارها مرمت شده و در حال حاضر به محلی آموزشی فرهنگی تبدیل شده.
این بنای تاریخی با کاشی‌ها و سرامیک‌های رنگی تزیین شده و معماری منحصربه‌فردی دارد و به‌نوعی نماد شهر آنتالیا به‌حساب می‌رود. اگر قصد رفتن به آنتالیا را دارید و به بازدید از اماکن تاریخی علاقه‌مندید دیدن کردن از این مناره باشکوه را از دست ندهید.
سؤالات متداول
۱.مناره ییولی کجاست؟
مناره و مسجد ییولی در مرکز و قسمت تاریخی شهر آنتالیا قرار گرفته و خیابان جمهوریت از کنار آن می‌گذرد و میدان کلکپیسی (Kalekapısı) در فاصله کمی از آن قرار دارد.
۲.مناره ییولی متعلق به چه دوره‌ای است؟
این مسجد متعلق به حدود ۸۰۰ سال پیش و دوره سلجوقیان است.
۳.از مسجد و مناره ییولی چه استفاده‌ای می‌شود؟
از مسجد علاءالدین همچنان به عنوان عبادتگاه استفاده می‌شود اما به عنوان گردشگر هم می‌توانید از آن به غیر از زمان‌هایی که مردم در آن به عبادت مشغول‌اند دیدن کنید. مناره ییولی هم در حال حاضر کاربری آموزشی فرهنگی دارد و می‌توان از آن دیدن کرد.
۴.در مجموعه‌ای که مناره ییولی در آن قرار دارد چه بناهای دیگری وجود دارند؟
این مجموعه دارای شش ساختمان دیگر به نام‌های مسجد علاءالدین، مدرسه غیاث‌الدین کیخسرو، منزل درویش سلجوقی، حمام سلجوقی، مدرسه آتابی و مقبره نگار خاتون و مهمت بی است.
۵.آیا می‌توان از مناره ییولی بازدید کرد؟
بله می‌توانید به‌عنوان گردشگر از این بنا دیدن کنید و لذت ببرید.
۶.جاذبه‌های گردشگری اطراف مناره ییولی کدام‌اند؟
برج ساعت آنتالیا، مسجد ایسکله، بندر قدیمی آنتالیا و کالیچی مارینا از جمله جاذبه‌های گردشگری حدوداً نزدیک به مسجد و مناره ییولی هستند.
