صبحانه های جنوبی که از خوردن آن ها سیر نمی شوید!

در میان وعده‌های غذایی که در طول روز می‌خوریم، وعده صبحانه از بیشترین اهمیت برخوردار است. گفته می‌شود اگر به هنگام صبحانه از مواد غذایی مفید و مغذی استفاده کنید، تا پایان روز سرشار از انرژی و نشاط خواهید بود.  اما هر شهر و خطه‌ای در کشورمان صبحانه‌های مخصوص به خود را دارد. یکی از مناطقی از ایران که صبحانه‌های خوب و مقوی مشهوری دارد، خطه جنوب کشور است. همان‌طور که می‌دانیم مردم این مناطق بسیار خونگرم و مهربان هستند و اگر به جنوب سفر می‌کنید نباید چشیدن صبحانه های جنوبی را از دست بدهید. پس با سفرهای پایتخت در این مقاله همراه باشید تا به معرفی برخی از این صبحانه‌ها بپردازیم.

قدری درباره اهمیت صبحانه

اما شاید بهتر باشد پیش از آن که به معرفی صبحانه‌های جنوبی بپردازیم، کمی درباره اهمیت خوردن صبحانه مقوی و مفید صحبت کنیم. اهمیت خوردن صبحانه و حذف نکردن آن از وعده‌های غذایی به‌قدری زیاد است که مطالعات بسیاری در باب آن صورت گرفته. در واقع همه پزشکان تغذیه بر این باورند که وعده مهم صبحانه نباید از زنجیره غذایی حذف شود. چرا که طبق تحقیقات و مطالعات انجام شده توسط دانشمندان، ثابت شده که خوردن صبحانه سالم و مفید باعث افزایش توانایی حل مسئله، قدرت تمرکز بیشتر و داشتن تفکری خلاق در افراد می‌‌شود.

متأسفانه، بسیاری افراد به هنگام تصمیم به لاغری با استفاده از رژیم‌های غیراصولی و غیراستاندارد وعده مهم صبحانه را از رژیم غذایی خود حذف می‌کنند یا به آن اهمیت زیادی نمی‌دهند. اما، چه از این دسته افراد هستید چه از دوستداران صبحانه، اگر با صبحانه‌های جنوبی آشنا شوید زندگی‌تان تغییر خواهد کرد!

صبحانه های جنوبی

بهتر است حالا برویم به سراغ بحث اصلی این مقاله، یعنی معرفی صبحانه‌های جنوبی. همان‌طور که می‌دانیم استان‌های جنوبی کشورمان همچون خوزستان، بوشهر، هرمزگان و سیستان و بلوچستان از فرهنگ غنی برخوردارند. هرکدام از این نواحی دارای آداب و رسوم و سنت‌های مخصوص به خود هستند. یکی از ارکان اصلی فرهنگ هر قوم و ملتی مربوط به انواع غذاهای سنتی می‌شود که آن قوم می‌پزند و می‌خورند. هر کدام از این غذاهای خوشمزه و لذیذ به نوعی معرف هویت و روحیه مردمی هستند که آنها را ابداع کرده‌اند.

بسیاری از این غذاها به‌قدری مقوی و خوشمزه هستند و خاصیت‌ها و فواید مختلفی برای بدن دارند که پزشکان را هم بر آن داشته‌اند که به بیماران خود خوردن آنها را توصیه کنند. علاوه بر این اگر به شهر و دیاری سفر کنید و از غذاهای بومی و سنتی آنجا نخورید انگار اصلاً به آن منطقه نرفته‌اید!

ویژگی‌های صبحانه های جنوبی

شاید بخواهید بدانید صبحانه‌های جنوبی به طور کلی چه ویژگی‌هایی دارند. گفتنی است صبحانه بعضی از استان‌های جنوبی شباهت بسیاری به هم دارند. با وجود این که هر استان صبحانه مخصوص به خودش را دارد؛ اما احتمال دارد در یک استان صبحانه‌ای بخورید بعد به استان دیگر رفته و ببینید مردم آن استان هم از همان نان در صبحانه خود استفاده می‌کنند. این مسئله به دلیل تشابهات و اشتراکات فرهنگی میان استان‌های جنوبی کشور و مردم  حاشیه خلیج‌فارس است.

نکته جالب‌توجه دیگر درباره صبحانه‌های جنوبی و کلاً غذاهای مردم جنوب این است که بعضی از مواد غذایی و ادویه‌جات و افزودنی‌های غذایی آنها از خارج کشور آمده. دلیل این موضوع هم تجارت‌های دریایی بسیار زیاد مردم حاشیه خلیج فارس و دریای عمان با کشورهای دیگر است. این تجارت‌های دریایی هم در ذائقه مردم این استان‌ها و مواد غذایی که مصرف می‌کنند، بی‌تأثیر نبوده است.

معرفی برخی از صبحانه های جنوبی ایران

حالا که این‌همه درباره اهمیت خوردن صبحانه مقوی و سالم و انرژی‌بخش و ویژگی‌های صبحانه‌های محلی دانستیم، بهتر است به معرفی چند مورد از محبوب‌ترین و لذیذ‌ترین صبحانه‌های جنوبی کشور بپردازیم. صبحانه‌هایی که پیشنهاد می‌کنیم اگر به این استان‌ها سفر کردید حتماً در اقامتگاه‌ها و غذاخوری‌های معتبر برای یک‌بار هم که شده از آنها بچشید!

صبحانه‌های خوزستانی

۱. برزنگک، دوای روده

یکی از محبوب‌ترین صبحانه‌های جنوبی برزنگک است. گفتنی است مردم خوزستان غذای بسیار خوشمزه‌ای را به هنگام صبح و به عنوان صبحانه به نام بزرنگک می‌خورند. این غذای مقوی فواید و خواص زیاد و جالبی برای بدن دارد. از فواید و خواص این غذا می‌توان به اثرگذار بودن در درمان بیماری‌‌هایی از جمله چربی خون بالا، یبوست و سرطان روده و بیماری‌های عروقی اشاره کرد.

۲. آش آبادانی

از دیگر صبحانه‌های جنوبی باید به آشی که مردم شهر آبادان می‌پزند اشاره کرد. این آش بیشتر در صبح‌های زمستانی مصرف می‌شود و از مغذی‌ترین و مقوی‌ترین و لذیذترین آش‌های کشورمان، ایران، به حساب می‌رود. گفتنی است این آش از حبوبات، سبزی و برنج تهیه می‌‌شود و آن را معمولاً با گوشت یا بدون گوشت و بسیار تند درست می‌کنند. لازم به ذکر است در تهیه آش خوزستانی می‌توان به‌جای گوشت، از آب قلم یا عصاره گوشت هم استفاده کرد.

۳. بحتیه یا پهتیه

شاید برایتان جالب باشد بدانید که در استان خوزستان و بسیاری دیگر از شهرهای جنوبی کشور یک نوع صبحانه مخصوص وجود دارد که هنوز مورد استفاده مردم است. این صبحانه همان بحتیه یا پهتیه است که اهوازی‌ها آن را می‌خورند و در واقع همان شیربرنج با مرباست. این صبحانه‌ای بسیار خوشمزه است و در شهرهای شمالی این استان هم بسیار زیاد مورد استفاده قرار می‌گیرد.

۴. نان فلزن، صبحانه عروسی

از دیگر صبحانه‌های جنوبی جالب باید به نان فلزن اشاره کرد. گفتنی است اهالی استان خوزستان نوعی نان به نام فلزن برای نوعروسان می‌پزند که به آن صبحانه عروسی گفته می‌شود. این نان در واقع از سرشت کردن آرد و گذاشتن روی تاوه درست می‌شود. گرچه باید این را هم اضافه کرد که از این نان در بستک استان هرمزگان هم برای صبحانه استفاده می‌شود.

۵. شیربرنج دزفول و اندیمشک

اما نمی‌توان از صبحانه‌های جنوبی حرف زد و از دو شهر زیبای دزفول و اندیمشک غافل شد! گفتنی است مردم شهرستان دزفول و اندیمشک به دلیل دسترسی مناسب به لبنیات، از شیربرنج و سرشیر در وعده صبحانه، بسیار استفاده می‌کنند. تاحدی‌که چنانچه به خانه یک شخص اندیمشکی یا دزفولی بروید، به‌احتمال زیاد به هنگام صبحانه، با شیر برنج و سرشیر بسیار خوشمزه و پنیر محلی و شیر گاومیش از شما پذیرایی می‌کنند. جالب است بدانید مردم این دو شهر حتی در ناهار و شام هم از دوغ و ماست‌های محلی استفاده می‌کنند.

صبحانه‌های سیستان و بلوچستان

۱. شیرچای (دودپتی) با نان پراتا

صبحانه‌های سیستان و بلوچستان به خصوص چابهار در میان صبحانه های جنوبی از جایگاه مهمی برخوردار است. گفتنیست در چابهار مردم از نوشیدنی گرم و بسیار خوش‌طعمی که مخلوط شیر و چای است و شیرچای یا دودپتی نامیده می‌شود، استفاده می‌کنند. گرچه باید اضافه کرد در حال حاضر شیرچای در اغلب شهرهای استان خوزستان محبوب شده و مورد استفاده قرار می‌گیرد. شیرچای در حقیقت از نوشیدنی‌های متداول گرم است که از صبح تا شب آن را می‌نوشند. برای تهیه دودپتی، همچون چای ماسالا از ادویه‌ها و افزودنی‌های مختلفی استفاده می‌‌شود.

جالب است بدانید شیرچای با نان پراتا که یک نان روغنی است، خورده می‌شود. ترکیب این دو معمولاً در سفره‌های صبحانه اهالی چابهار به خصوص استان سیستان و بلوچستان بسیار دیده می‌شود. شبیه به شیرچای را اهالی استان هرمزگان هم می‌خورند. آن‌ها هم از این نوشیدنی در صبحانه استفاده می‌کنند.

۲. صبحانه کابلی

از دیگر صبحانه‌های جنوبی که در استان سیستان و بلوچستان خورده می‌شود، باید به صبحانه کابلی اشاره کرد. این صبحانه در واقع ترکیب آب و نخود است که در استان سیستان و بلوچستان به همراه نان پراتا و دودپتی خورده می‌شود و نامش را صبحانه کابلی گذاشته‌اند. باید اضافه کرد که در استان بوشهر این ترکیب آب و نخود را تنها می‌خورند.

۳. کلوچه زابلی

شاید برایتان جالب باشد بدانید که در استان‌های جنوبی به‌خاطر وجود درختان نخل، محصولاتی که با خرما تهیه می‌شوند، زیاد است. از این جمله می‌توان به نان‌ها و کلوچه‌های خرمایی که معمولاً از آن‌ها در کنار شیر یا چای برای میان وعده یا به عنوان صبحانه استفاده می‌شود اشاره کرد. یکی از صبحانه‌های جنوبی که به دلیل خرمای زیاد در آن بسیار مقوی است، کلوچه زابلی با مغزی خرمایی است. گرچه این کلوچه بدون خرما هم تهیه می‌شود.

۴. اشکنه با کشک زرد و نان سنتی

جالب است بدانید در سیستان بلوچستان وعده صبحانه را همچون غذا درست می‌کنند. آنها در این وعده‌غذایی خوشمزه از ادویه‌های مخصوص استفاده می‌کنند. از این جمله صبحانه‌های جنوبی باید به کشک زرد اشاره کرد که به عنوان ناهار، شام یا عصرانه هم با نان سنتی سرو می‌شود.

گفتنی است این غذای بسیار لذیذ و ساده از کشک زرد مخصوص، بلغور گندم، پیاز، سیر، نعنا، شنبلیله و روغن حیوانی تهیه می‌شود. این صبحانه بسیار مغذی، مفید و سالم است و خوردن آن به همگان توصیه می‌شود. این اشکنه یا غذا به صورت سوپ نیمه آماده همیشه در این استان در دسترس است. حتی می‌توان از مغازه‌ها مواد اولیه و خشک آن را تهیه کرده و با یک لیوان آب و چاشنی‌های افزودنی، یک صبحانه مقوی و فوری درست کرد. این غذا به خصوص در فصول سرد بسیار دلچسب است. در بعضی رستوران‌ها کشک زرد به عنوان سوپ سرو می‌شود.

صبحانه‌های بوشهر

۱. آش بوشهری

اگر از صبحانه‌های جنوبی حرف می‌زنیم نمی‌توانیم از بوشهر و غذاهای خوشمزه و لذیذش غافل بمانیم. گفتنی است بوشهری‌ها نوعی آش دارند که شهرت بسیار زیادی دارد و به آن آش بوشهری گفته می‌شود و به عنوان وعده صبحانه استفاده می‌شود و چشیدن آن را به شما توصیه می‌کنیم.

۲. پاکورا

پاکورا یکی دیگر از خوراکی‌های خوشمزه و معروف بوشهری و صبحانه‌های جنوبی به حساب می‌رود. نکته جالب این که نمونه این خوراکی را مردم خوزستان هم دارند و به آن پاکوره می‌گویند. این غذای تند در واقع یادگاری هندی‌هاست، اما به جز ایران در پاکستان و بنگلادش هم آن را طبخ می‌کنند. گفتنی است پاکورا با پیازچه، آرد نخود خام، بکینگ پودر و تخم مرغ و ادویه تند تهیه می‌شود. اگر به استان‌های جنوبی سفر می‌کنید، حتماً یک بار پاکورا را امتحان کنید.

۳. رنگینک

بوشهر هم به‌خاطر داشتن نخل‌های خرمای زیاد در وعده‌های صبحانه یا میان وعده از غذاهایی که با تخم مرغ و خرما درست می‌شود، استفاده می‌کنند. یکی از صبحانه‌های جنوبی خوشمزه در بوشهر رنگینک است. بوشهری‌ها در میان وعده و بعضی اوقات در صبحانه گاهی رطب را با آرد و روغن مخلوط کرده و با اضافه کردن دارچین و مقداری شکر غذایی جالب و بسیار خوشمزه درست می‌کنند که به آن رنگینک گفته می‌شود. گفتی است همچون شهرهای دیگر در استان‌های جنوبی، گاهی هم به خرما، تخم مرغ می‌زنند و با چای می‌خورند.

۴. بلالیت زعفرانی

از دیگر صبحانه‌های جنوبی که بسیار خوشمزه است، باید به بلالیت زعفرانی اشاره کرد. در واقع اهالی شهرهای بندری یک نوع رشته ماکارونی مخصوص به نام بلالیت را در وعده صبحانه می‌خورند. بلالیت یک نوع دسر محلی بندرعباس و بوشهر است که طعم خوب و شیرین و زعفرانی دارد و در بین مردم بندرعباس به عنوان وعده صبحانه استفاده می‌شود و بوشهری‌ها از آن به عنوان دسر هم استفاده می‌کنند. جالب است بدانید برخی افراد در کنار رشته‌های بلالیت تخم مرغ هم می‌گذارند.

صبحانه های هرمزگان

۱. نان شور تموشی

از دیگر صبحانه های جنوبی نان شور تموشی است که بیشتر در استان هرمزگان مورد استفاده قرار می‌گیرد. مردم این استان به‌ویژه شهرهای بسیار زیبای میناب یا در منطقه کوخرد، یک نوع نان محلی به نام تموشی دارند که به نازکی کاغذ است. آنها این نان را به سس ترکیب شده با روغن ماهی یا ماهی خشک آغشته می‌کنند. این نان بسیار خوشمزه به همراه سس سوراغ و مهیاوه خورده می‌شود. گرچه اگر کسی بخواهد می‌تواند روی آن تخم مرغ، کره یا پنیر هم بزند.

گفتنی است نان تموشی با سس‌های رنگارنگ و خوشمزه خورده می‌شود، سس‌های سنتی و بومی هرمزگان که مزه‌ای شور دارند هم خوردن این نان را دلچسب‌تر می‌کنند. همچنین باید اضافه کرد بعضی این نان را با چای شیرین می‌خورند. این نان را زنان بندری به صورت داغ از تنور درآمده برای صبحانه آماده می‌کنند. گفتنی است در سیستان و بلوچستان هم این نان به همین نام در صبحانه سرو می‌شود.

جمع بندی

در این مقاله از سفرهای پایتخت به معرفی برخی از خوشمزه‌ترین صبحانه‌های جنوبی پرداختیم. همچنین درباره مواد اولیه و نحوه خوردن و طبخ هر کدام و مناطقی که این غذاها در آن رایج‌اند قدری توضیح دادیم. اگر شما هم قصد سفر به خطه جنوبی ایران را دارید بدون خوردن از این صبحانه‌های جنوبی سفرتان را به پایان نرسانید!