شهر زیبای تبریز با قدمت ۴۵۰۰ساله، یکی از مهم‌ترین شهرهای کشورمان است که جاذبه‌های طبیعی و تاریخی زیادی را در خود جای داده است. اگر چه دیدنی‌های طبیعی این شهر طرف‌داران زیادی دارد؛ اما جاذبه‌های تاریخی و به خصوص موزه‌های تبریز، روایتگر داستان‌های بسیار شنیدنی هستند. در این موزه‌ها ارزشمندترین آثار برجای‌مانده از دوره‌های تاریخی مختلف به نمایش درآمدهاند. اگر شما هم علاقه‌مندان به موزه و موزه گردی هستید، با سفرهای پایتخت همراه باشید تا با موزه‌های تبریز آشنا شویم.
۱- موزه قاجار، یکی از جذاب‌ترین موزه های تبریز
موزه قاجار، یکی از جذاب‌ترین موزه‌های تبریز است که در محله قدیمی و اعیان‌نشین ششگلان قرار دارد. جالب است بدانید این محله در دوره ایلخانی محل دارالحکومه بوده است. عمارت باشکوه موزه قاجار در سال ۱۲۷۰ ساخته شده و به امیرنظام گروسی، حاکم وقت آذربایجان تعلق داشته است. البته در دوره‌های بعدی هم والیان آذربایجان در این عمارت سکونت داشتند. موزه قاجار بر روی ۱۶ ستون استوار شده و دارای ۴ اتاق در بخش شرقی، ۵ اتاق در بخش غربی و چندین تالار با نام‌های مختلف است.
در حال حاضر آثار موزه در طبقه اول و زیرزمین عمارت نگهداری می‌شوند. این آثار شامل مجسمه‌هایی از شخصیت‌های دوره قاجار مانند امیرکبیر و عباس میرزا است. همچنین دست‌نویس‌ها و خوشنویسی‌های مختلفی در این موزه در معرض دید عموم قرار داده شده‌اند. موزه قاجار یا عمارت امیرنظام گروسی در سال ۱۳۷۰ در فهرست آثار ملی کشورمان به ثبت رسیده است.
آدرس موزه قاجار تبریز: آذربایجان شرقی، تبریز، خیابان امام خمینی، جنب مسجد کبود
شماره تماس: ۰۴۱۳۵۲۶۱۶۹۶
۲- موزه آذربایجان، دومین موزه برتر باستان‌شناسی ایران
موزه آذربایجان، دومین موزه برتر باستان‌شناسی ایران است که در آن آثار مربوط به دوران قبل از اسلام و بعد از اسلام به نمایش درآمدهاند. این موزه در ابتدا سه سالن هشتصدمتری داشت؛ اما بعدها سالن دیگری برای نمایش سکه و مهرهای قدیمی در طبقه اول آن ساخته شد. در سالن همکف این موزه می‌توان آثار مربوط به دوران پیش از تاریخ و پیش از اسلام را مشاهده کرد. همچنین طبقه زیرزمین این موزه محل نمایش و نگهداری مجسمه‌های ارزشمندی است که توسط آقای احد حسینی، یکی از مجسمه‌سازان معروف تبریزی ساخته شده‌اند.
جدید‌ترین بخش موزه آذربایجان به سنگ‌نگاره‌های قدیمی اختصاص‌یافته است. در این بخش سنگ قبر‌هایی متعلق به دوران تاریخی مختلف، پیکره‌های انسانی، قوچ‌های سنگی و نمونه‌های از سنگ‌های کتیبه‌دار قابل مشاهده هستند.
آدرس موزه آذربایجان: آذربایجان شرقی، تبریز، خیابان امام خمینی، جنب مسجد کبود
شماره تماس: ۰۴۱۳۵۲۶۱۶۹۶
۳- موزه سنجش، محل نمایش وسایل اندازه‌گیری
یکی از جذاب‌ترین موزه‌های تبریز، موزه سنجش، محل نمایش وسایل اندازه‌گیری است. این موزه خاص در خانه سلماسی برپا شده و در آن می‌توان ترازوهای کوچک زرگری و قپان‌های بزرگ قدیمی را مشاهده کرد و با وسایل اندازه‌گیری دوره‌های گذشته و سیر تحویل آن‌ها آشنا شد. دیگر آثار موزه سنجش تبریز شامل پیمانه‌های نفتی، سنگ وزنه‌ها و وسایل اندازه‌گیری مربوط به علم هواشناسی هستند.
آدرس موزه سنجش تبریز: آذربایجان شرقی، تبریز، خیابان امام خمینی، مقصودیه، پشت شهرداری، بن‌بست سلماسی، ساختمان شمس
شماره تماس: ۰۴۱۳۵۵۴۲۴۵۸
۴- موزه تاریخ طبیعی، از بهترین موزه های تبریز
موزه تاریخ طبیعی، از بهترین موزه‌های تبریز برای علاقه‌مندان به حیات‌وحش و حیوانات است. این موزه با مساحتی بالغ بر ۲۰۰ مترمربع در سال ۱۳۷۲ افتتاح شده و در آن بازدیدکنندگان می‌توانند اطلاعات زیادی درباره حیوانات کمیاب آذربایجان و دیگر نقاط کشورمان کسب کنند. موزه تاریخ طبیعی تبریز بسیار کامل بوده و بیش از ۱۱۰ گونه از گیاهان، پرندگان، پستانداران، خزندگان و آبزیان به صورت تاکسیدرمی در آن نگهداری می‌شوند. همچنین در دیگر بخش‌های آن ماکت‌هایی از دایناسورهای عظیم‌الجثه به نمایش درآمدهاند. به طور کلی هدف از تاسیس این موزه، افزایش دانش مردم درباره طبیعت و تاریخ زمین بوده است.
آدرس موزه تاریخ طبیعی تبریز: آذربایجان شرقی، تبریز، خیابان آزادی، اداره کل حفاظت محیط‌زیست آذربایجان شرقی
شماره تماس: ۰۴۱۳۳۳۴۳۵۱۳
۵- موزه استاد بهتونی تبریز، اولین موزه شخصی ایران
موزه استاد بهتونی تبریز، اولین موزه شخصی ایران است که توسط استاد محمدحسن بهتونی راه‌اندازی شده است. استاد بهتونی متولد سال ۱۳۰۵ در تبریز است و بدون شرکت در کلاس‌های آموزشی در عرصه هنرهای تجسمی و پیکرتراشی فعالیت می‌کردند. ایشان در سال ۱۳۹۲ چشم از دنیا فروبستند؛ اما حاصل ۴۷ سال کار هنری‌شان حدود ۱۰ هزار قطعه مجسمه است که هم اکنون در موزه قابل‌مشاهده هستند.
آدرس موزه استاد بهتونی تبریز: آذربایجان شرقی، تبریز، خانه هنر، روبروی هنرستان وحدت
۶- موزه استاد شهریار، مکانی دنج برای دوستداران شعر
موزه استاد شهریار، مکانی دنج برای دوستداران شعر بوده و یکی دیگر از بهترین موزه‌های تبریز محسوب می‌شود. این موزه در محله قدیمی مقصودیه قرار دارد. موزه استاد شهریار در واقع خانه شخصی استاد شهریار بوده که در سال ۱۳۴۷ خریداری شده و پس از فوت ایشان در سال ۱۳۶۷ به موزه تبدیل شده است. زمان ساخت این خانه به دوره پهلوی دوم بازمی‌گردد. در حال حاضر بیش از ۵۰۰ اثر شامل کتاب، یادبودها، هدایا و دستخط‌های استاد شهریار در خانه‌اش به نمایش درآمدند.
آدرس موزه استاد شهریار تبریز: استان آذربایجان شرقی، تبریز، خیابان ارتش، محله مقصودیه، خانه استاد شهریار
شماره تماس: ۰۴۱۳۵۵۵۸۸۴۷
۷- موزه سفال تبریز، یکی از متنوع‌ترین موزه های تبریز
موزه سفال تبریز، یکی از متنوع‌ترین موزه‌های تبریز است که در آن بازدیدکنندگان علاوه بر تماشای آثار سفالی می‌توانند با مراحل کار آشنا شده و در دوره‌های آموزشی هم شرکت کنند. این موزه در یک عمارت قدیمی بسیار زیبا با معماری اصیل ایرانی برپا شده است. قدمت این عمارت به دوران قاجار و پهلوی بازمی‌گردد. عمارت موزه سفال تبریز در سال ۱۳۷۹ توسط سازمان میراث‌فرهنگی خریداری و مرمت شد و در سال ۱۳۸۴ به موزه تغییر کاربری داد. از بخش‌های مختلف موزه سفال تبریز می‌توان به بخش فروشگاه، آثار سفال و آموزش اشاره کرد.
آدرس موزه سفال تبریز: آذربایجان شرقی، تبریز، خیابان شمس تبریزی، کوچه علوی
شماره تماس: ۰۴۱۳۵۲۴۲۴۵۸
۸- موزه مشروطه تبریز، محلی برای تماشای اسناد دوران مشروطه
موزه مشروطه تبریز، محلی برای تماشای اسناد دوران مشروطه است که در یک‌خانه تاریخی مربوط به دوره قاجار برپا شده است. این خانه در سال ۱۲۴۷ شمسی به دستور حاج مهدی کوزه‌کنانی ساخته شد و برای مدت طولانی به عنوان محل اجتماع مشروطه‌خواهان تبریز مورداستفاده قرار می‌گرفت. این عمارت تاریخی در سال ۱۳۷۵ به عنوان «خانه مشروطه تبریز» نامگذاری شد و اسناد و مدارک دوران مشروطه در آن به نمایش گذاشته شدند.
آدرس موزه مشروطه تبریز: آذربایجان شرقی، تبریز، منطقه بازار، خیابان مطهری(خیابان راسته کوچه)
شماره تماس: ۰۴۱۳۵۲۵۶۳۲۳
۹- موزه بازار و مشاغل، از بهترین موزه های تبریز برای آشنایی با مشاغل سنتی
موزه بازار و مشاغل، از بهترین موزه‌های تبریز برای آشنایی با مشاغل سنتی و قدیمی بازار این شهر است. این موزه تازه تأسیس در یک ساختمان سه‌طبقه برپا شده و بازدیدکنندگان در آن می‌توانند با آثار مربوط به ۱۲ شغل قدیمی تبریز آشنا شوند. از مشاغل به‌نمایش‌درآمده در طبقه اول این موزه می‌توان به آهنگری، حجره عطاری، بزازی، بقالی، دواخانه، صحافی، تلگراف‌خانه، چایخانه و آسیاب اشاره کرد.
همچنین طبقه دوم و سوم موزه به گالری، سالن اجتماعات، محل اتحادیه اصناف و نمایشگاه اختصاص پیدا کرده‌اند. جالب است بدانید موزه مشاغل تبریز به لطف تلاش‌های برادران سرایی برپا شده است.
آدرس موزه مشاغل تبریز: آذربایجان شرقی، تبریز، انتهای بازار بزرگ تبریز، خیابان آزادگان، خیابان آینه‌سازان، جنب یخچال صادقیه
شماره تماس: ۰۹۳۷۶۶۷۰۰۲۱
۱۰- موزه صدا تبریز، اولین موزه تخصصی صدای کشورمان
موزه صدا تبریز، اولین موزه تخصصی صدای کشورمان محسوب می‌شود که در سال ۱۳۹۷ در خانه تاریخی امیر پرویز برپا شده است. این خانه، یادگاری از دوران قاجار و پهلوی است و در سال ۱۳۸۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
در موزه صدا تبریز آثار بسیار ارزشمندی از ادوات و اشیا مربوط به موسیقی در تالارهای مختلف به نمایش گذاشته شده‌اند. در این موزه هر تالار به نام یک هنرمند نامگذاری شده است و در هر کدام از آن‌ها انواع سازهای کوبه‌ای، مضرابی، زهی، بادی و کلاویه‌دار معرفی می‌شود. همچنین در این موزه مجموعه جذابی از کوبه‌ها، کلون‌ها و زنگوله‌های تاریخی از دوران صفویه تا به امروز در معرض دید عموم قرار گرفته‌اند.
آدرس موزه صدا تبریز: آذربایجان شرقی، تبریز، خیابان تربیت، کوچه کرباسی، پلاک ۷۳
شماره تماس: ۰۹۱۴۱۰۴۴۸۱۹
۱۱- موزه کارتون تبریز، محل نمایش برترین آثار کارتونیست‌های جهان
موزه کارتون تبریز، محل نمایش برترین آثار کارتونیست‌های جهان است. این موزه منحصربه‌فرد اولین موزه آسیا و پنجمین موزه جهان در زمینه نمایش کارتونیست‌ها محسوب می‌شود. موزه کارتون تبریز در سال ۱۳۸۵ در یک ساختمان تاریخی مربوط به دوره پهلوی اول برپا شد. در این موزه‌ی جذاب ۲۵ هزار اثر از سراسر جهان موجود است و انواع نشریات تخصصی و کتب تخصصی در معرض دید علاقه‌مندان قرار دارند.
آدرس موزه کارتون تبریز: استان آذربایجان شرقی، تبریز، باغ گلستان، خانه هنر
شماره تماس: ۰۴۱۳۲۸۴۳۰۹۴
۱۲- موزه شهرداری تبریز، نخستین موزه شهرداری کشور
موزه شهرداری تبریز، نخستین موزه شهرداری کشورمان محسوب می‌شود که در داخل کاخ شهرداری قرار دارد. این کاخ زیبا و تاریخی در بین سال‌های ۱۳۱۴ تا ۱۳۱۸ ساخته شده است و به عنوان دفتر اصلی شهر مورد استفاده قرار می‌گرفت. در سال ۱۳۸۶ در این عمارت، موزه شهرداری برپا شد و در حال حاضر اسناد و اشیاء مربوط به فرهنگ و هنر مردم تبریز در آن به نمایش گذاشته شده است. از تالارهای این موزه می‌توان به تالار دفاع مقدس، تالار دوربین‌های قدیمی، تالار فرش، تالار چاپ و نشر، تالار هنرهای معاصر، حکمت، خط و خوشنویسی و چندین تالار دیگر اشاره کرد.
آدرس موزه شهرداری تبریز: آذربایجان شرقی، تبریز، خیابان امام خمینی، میدان ساعت، ساختمان شهرداری
شماره تماس: ۰۴۱۳۵۵۳۹۱۹۸
سخن پایانی درباره موزه های تبریز
در این مقاله به معرفی ۱۲ مورد از موزه‌های تبریز پرداختیم. همانطور که گفته شد شهر زیبای تبریز موزه‌های بسیار جذابی دارد و گردشگران با توجه به علاقه‌مندی‌های خود می‌توانند در سفرشان به این شهر از هر یک از موزه‌های تبریز بازدید کنند.
