گلستان استانی سرسبز و دلپذیر در شمال کشور است که دارای آثار تاریخی و مناظر طبیعی فراوانی است. آبشارهای خیره کننده ای مانند کبودوال، لُوه، پارک ملی گلستان و پارک جنگلی النگدره، تالاب های زیبای گمیشان و آلماگل، گنبد قابوس و دیوار گرگان از این جاذبه ها هستند. اما چشم انداز عجیب و نایاب به نام گِلفشان یا گل فشان نیز در گلستان وجود دارد. گلفشان یارن قارق، اینچه گوبکلجه و نتفلیجه؛ نام های مختلف گلفشان های این استان هستند. در این مقاله قصد داریم به گلستان و شهرستان گمیشان برویم و گلفشان نفتلیجه را در نزدیکی گُمیش تپه ببینیم. پس با سفرهای پایتخت همراه شوید تا این سفر را با هم تجربه کنیم.
معرفی گلفشان نفتلیجه در گمیشان
گلفشان نفتلیجه یکی از دیدنی های بندر ترکمن است که در ارتفاع ۲۶ متری از سطح دریا واقع شده و شکل مخروطی دارد. این گلفشان به ارتفاع هشت متر و قطر ۵۰۰ متر می‌رسد و در راس آن یک دریاچه کوچک وجود دارد که از دهانه‌ی آن گِل رس، آب شور و گاز با فشار و غلظت بالا بیرون می زند. این گلفشان جریان زیادی دارد و مواد خروجی آن نسبت به نمونه های مشابه در جنوب کشور کمتر است. در این محل بوی نفت خام حس می شود که البته زیبایی آن را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد.
چاله های کوچک گاز نیز از جمله زیبای های این گل فشان هستند که شبیه به آتش فشان های کوچک هستند. گلفشان نفتلیجه خواص درمانی دارد و گِل های آن برای رفع بیماری هایی مانند دردهای مفاصل و ستون فقرات و سختی مفاصل، بیماری های عصبی، مراحل اولیه تنگی عروق و اسپاسم عضلانی مفید است و حمام گرفتن در گلفشان ها به‌خاطر داشتن عناصر شیمیایی خاص در ترکیبات آن ها برای بدن سودمند است.
علت رنگ عجیب گلفشان نفتلیجه
قطعا اگر زمانی که به نفتلیجه می روید و حوضچه آن را به رنگ بنفش یا صورتی دیده باشید، تعجب می کنید و این سوال در ذهنتان می آید که علت این تغییر رنگ چیست؟ تغییر رنگ نفتلیجه که به‌نسبت جدید است، نشان از وجود ماده‌ی معدنی و ارزشمند ید در محیط اطراف آن است؛ که در دشت های شمال و شمال غربی گلستان این ماده فراوان است. بد نیست بدانید ید در آب دریا و شورابه های خارج شده از اعماق زمین با ترکیبات سدیم و پتاسیم وجود دارد و در آب‌های شور خروجی از چاه های نفت و نمک نیز دیده می شود.
یک نوع سنگ رسوبی در دهه ۸۰ میلادی ماده ید را نشان داد. این ماده در حالت جامد، دارای بلورهای سیاه و بنفش با براقی فلزی است. آب خروجی این گلفشان که حاوی ترکیبات محلول است، ید دارد و با واکنش شیمیایی با آب و هوا به رنگ بنفش تغییر می کند. این ماده در صنعت کاربردهای زیادی دارد و برای تولید اسید استیک، کائوچو، رنگ‌دانه، مواد آلی، فلزات خالص، مکمل غذایی، لاستیک اتومبیل، صنایع هوافضا و الکترونیک استفاده می شود. پس گلفشان ها علاوه بر جذابیت گردشگری در گمیشان، ارزش اقتصادی بالایی هم دارند.
چه زمانی از گلفشان نفتلیجه در گمیشان دیدن کنیم؟
گلفشان نفتلیجه در طول سال فعالیت های مختلفی دارد، اما هر وقت که به آن بروید، می توانید ببینید که هر چند دقیقه یک بار، آب شور و گاز از وسط آن پرتاب می شود که تماشای آن جالب است. نکته جذاب دیگر اینکه نفتلیجه اخیرا رنگش را عوض کرده و به شکل دریاچه ای صورتی و بنفش شده است. پس اگر زمانی که به این جا سفر کردید و رنگ بنفشش را دیدید، خوش بحالتان.
اقامت در سفر به گمیشان
گلفشان نفتلیجه ۱۵ کیلومتری شهر گمیش تپه قرار دارد و می توانید بعد از تماشای آن، در این منطقه بمانید و از جاذبه های دیگرش لذت ببرید. برای اقامت هم می توانید از اقامتگاه های بوم گردی مانند شیر محمدی، خانه مظفری، اسحاق و مرضیه و غیره استفاده کنید. اگر هم مایلید تا درباره‌ی گلفشان ها بیشتر بدانید و بفهمید که چطور شکل می گیرند، با ما همراه شوید تا به شما توضیح دهیم که گلفشان ها چیستند و چگونه به وجود می آیند.
گلفشان چیست و چگونه به وجود می آید؟
گلفشان ها پدیده های زمین شناسی هستند که از دهانه های آتش فشانی ساخته شده اند و گل و لجن از آن ها بیرون می زند. دلیل خروج گل، فشار بخار آب زیر گل فشان است. این گل فشان ها معمولا به شکل مخروطی از گل رس هستند و ارتفاع و قطر مختلفی دارند. این گل فشان ها دارای یک دهانه اصلی و چند دهانه جانبی هستند و هم در خشکی و هم در اقیانوس پیدا می شوند.
گل فشان ها عوارض زمین شناسی هستند که در مورد علت شکل گیری آن ها نظرات متفاوتی وجود دارد. بعضی فکر می کنند که این عوارض به دلیل فشارهای ناشی از حرکات لایه های زمین به وجود می آیند و بعضی دیگر آن ها را نتیجه ای از آتش فشان ها می دانند. همچنین برخی دیگر زمین لرزه و تغییرات فشار لایه ها را عامل اصلی شکل گیری گل فشان ها می پندارند. اما همه متفق هستند که گل فشان ها در نتیجه خروج گازهای موجود در تله های نفتی عمق زمین اتفاق می افتد و در مناطق رسوبات جوان و ضعیف مثل گسل ها به سطح زمین می رسند. این عوارض ممکن است نشانگر وجود منابع آب، گاز و نفت زیرزمینی باشند.
گل فشان های زمین عوارض زیبا و جالبی هستند که تعداد آن ها حدود ۸۰۰ عدد است و بیشتر آن ها در نزدیکی دریای خزر و دریای عمان واقع شده اند. این عوارض را می توانید در ایران در مناطق ساحلی جنوب شرقی و شمال شرقی کشور مشاهده کنید و از دیدن آن ها خوشحال شوید. یکی از زیباترین گل فشان های ایران در گمیشان قرار دارد.
چگونه به گمیشان برویم؟
اگر مایلید که گلفشان شگفت انگیز و منحصر به فرد نفتلیجه گمیشان را از نزدیک ببینید، پس آماده سفر شوید و با هر وسیله ای خود را به سمت استان گلستان برسانید. وقتی به گلستان رسیدید به شهرستان گمیشان و شهر گمیش تپه بروید و از آنجا به سمت دهستان نفتلیجه در بخش مرکزی این شهر حرکت کنید و روستای صفاایشان را پیدا کنید. نفتلیجه در شمال شرقی این روستا واقع شده است؛ البته باید بدانید که حدود هفت کیلومتر از مسیر دسترسی خاکی است و در زمان بارندگی گل و لای زیاد است.
جمع بندی گل فشان نفتلیجه گمیشان
گلفشان نفتلیجه یک پدیده زمین شناسی نادر و زیبا است که در شهرستان گمیشان استان گلستان و در کرانه های شرقی دریای خزر قرار دارد. این گلفشان به شکل مخروطی و با ارتفاع هشت متر و قطر ۵۰۰ متر، آب شور و گِل رس را با فشار زیاد به همراه گاز از دهانه اش خارج می کند. ایـن گلفشان دارای خواص درمانی است و گاهی به رنگ بنفش یا صورتی در می آید که نشان از وجود ماده معدنی ید در آن است. این گلفشان از آثار ملی و طبیعی ایران است و جذابیت خاصی برای گردشگران دارد.
