قلعه دل مونته یا قلعه کوه | شاهکاری بی نظیر در قلب ایتالیا

قلعه دل مونته (Castel del Monte)  در لغت به معنای «قلعه کوه» یکی از شاهکارهای معماری قرون‌وسطی در کشور ایتالیا است. این قلعه در قرن سیزدهم توسط امپراتور روم، فردریک دوم (Frederick II) ساخته شده است. قلعه دل مونته به‌خاطر طراحی خاص و ساختار مستقل خود در سال ۱۹۹۰ در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.

آشنایی با قلعه دل مونته

برای آشنایی با قلعه دل مونته باید سری به شهر آندریا در جنوب ایتالیا بزنیم. این قلعه در بالای یک تپه به ارتفاع ۵۴۰ متر قرار دارد و توسط فردریک دوم در قرن سیزدهم ساخته شده است.

قلعه کوه به شکل یک هشت‌ضلعی طراحی شده و در هر یک از هشت‌گوشه آن یک برج هشت‌ضلعی دیده می‌شود. این شیوه طراحی هندسی باعث شده بود قلعه دل مونته حتی در زمان ساخت هم کاملاً منحصربه‌فرد باشد.

در سال ۱۲۳۷، فردریک دوم دستور ساخت قلعه‌ای را در نزدیکی صومعه‌ی سانتا ماریا دی مونت کاسترو (Santa Maria di Monte Castro) داد. قرار بود این قلعه بخشی از قلعه‌ها و اقامتگاه‌های دفاعی استراتژیک موجود در این منطقه باشد. با این حال شکل ظاهری قلعه دل مونته و نوع طراحی آن فاقد عناصر اصلی دفاعی است.

در قلعه کوه هیچ پل متحرک، خندق و زیرزمینی مشاهده نمی‌شود و به جای آن، در این بنا اتاق‌های بسیار بزرگ تزیین شده با سنگ مرمر، دیوارهای آهکی ضخیم و برج‌های ۲۶ متری وجود دارند که بیشتر یادآور اقامتگاه‌های سلطنتی مجلل هستند.

 جالب است بدانید این قلعه قرون‌وسطایی آن‌قدر معروف است که تا چند سال قبل تصویر آن در پشت سکه‌های یک سنتی یورو دیده می‌شد.

همچنین قلعه کوه در فیلم‌هایی متعددی از جمله «نام گل سرخ» به کارگردانی ژان ژاک آنو محصول سال ۱۹۸۶، «قصه قصه‌ها» به کارگردانی متئو گارونه محصول سال ۲۰۱۵ و  فیلم «زن شگفت‌انگیز» اثر  پتی جنکینز متعلق به سال ۲۰۱۶ به‌نمایش‌درآمده است.

تاریخچه قلعه دل مونته

تاریخچه این قلعه به طور دقیق مشخص نیست. بر اساس تنها سند یافت شده مربوط به سال ۱۲۴۰ میلادی، امپراتور فردریک دوم به فرماندار کاپیتانیا دستور ساخت یک قلعه را داده است؛ اما در این سند علت ساخت بنا ذکر نشده است.

قلعه کوه در طول قرن‌ها توسط افراد مختلف اشغال شد. در قرن سیزدهم و در زمان سلطنت «کارل اول» از این ساختمان به‌عنوان زندان استفاده می‌شد. در سال ۱۵۲۸ و با پیروزی فرانسه بر پادشاهی ناپل، قلعه مخروبه شد.

در آغاز قرن هفدهم اموال زیادی از این بنا شامل مبلمان و تزیینات مرمری به سرقت رفت. در سال ۱۸۷۶ قلعه دل مونته توسط دولت خریداری شد و مورد مرمت قرار گرفت.  در نهایت این بنا در سال ۱۹۹۰ در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.

معماری قلعه دل مونته

معماری قلعه دل مونته بسیار خاص و منحصربه‌فرد است. فردریک دوم برای ساخت این سازه دانشمندان یونانی، عرب، ایتالیایی و یهودی را گرد هم آورد تا بنایی متمایز خلق کنند.

این قلعه دارای پلان هشت‌ضلعی بوده و در هر هشت‌گوشه آن، برج‌هایی با پایه هشت‌ضلعی دیده می‌شوند. قلعه دل مونته دارای دوطبقه است و در هر طبقه آن هشت اتاق متقارن وجود دارد. همچنین حیاط داخلی قلعه به‌صورت هشت‌ضلعی منظم است.

ورودی اصلی این قلعه به شکل طاقی بزرگ به سبک عربی با تزیینات یونانی رومی ساخته شده است. بر اساس شواهد برجای‌مانده، نمای داخلی قلعه درگذشته با سنگ‌آهک روشن و سنگ مرمر سفید تزیین شده بود؛ اما در سال‌هایی که ساختمان متروکه بود بخش زیادی از تزیینات به سرقت رفته‌اند.

نوری که طبقه اول این بنا را روشن می‌کند از هشت پنجره تک طاق واقع در هر یک از هشت طرف پلان تأمین می‌شود. این تعداد پنجره در طبقه بالا هم وجود دارند؛ اما پنجره‌های طبقه بالایی به‌صورت قوس‌دار طراحی شده‌اند. همچنین پنجره رو به شهر آندریا به‌صورت سه دهانه ساخته شده است.

دو طبقه قلعه کوه از طریق پلکان‌های مارپیچ به یکدیگر متصل شده‌اند. هر کدام از این پلکان‌ها دارای ۴۴ پله بوده و برخلاف قوانین ساخت و ساز آن زمان، در خلاف جهت عقربه‌های ساعت چیده شده‌اند. این امر سربازان قلعه را مجبور می‌کرد تا سلاح‌های خود را در دست چپ بگیرند.

در این قلعه عدد هشت مهم‌ترین عنصر معماری محسوب می‌شود. این عدد در نمادگرایی مذهبی ارتباط بین انسان و خدا را نشان می‌دهد و درعین‌حال نمادی از بی‌نهایت است. برخی‌ها معتقدند شکل هشت‌ضلعی ترکیبی از مربع به معنای (نماینده زمین) و دایره (نماینده آسمان) است.

این قلعه نه تنها از نظر شکل ظاهری بلکه به خاطر سیستم لوله‌کشی بسیار پیشرفته خود، در قرن سیزدهم قابل‌توجه بوده است. در این قلعه سیستمی تعبیه شده تا از آب باران برای حمام‌ها و توالت‌ها استفاده شود.

اگر چه در حال حاضر یکپارچگی این بنا تا حد زیادی حفظ شده اما بخش زیادی از عناصر تزیینی داخلی مانند سنگ‌های مرمر و موزاییک‌ها از بین رفته‌اند. خوشبختانه کارهای مرمتی که از سال ۱۸۷۸ در این سازه انجام شده طبق استانداردهای ایتالیایی بوده و همین امر باعث حفظ اصالت بنا شده است.

به‌طورکلی قلعه کوه به خاطر ترکیب هماهنگ عناصر فرهنگی شمال اروپا، جهان اسلام و دوران باستان کلاسیک از ارزش جهانی ویژه‌ای برخوردار است.

ساعات بازدید از قلعه دل مونته

ساعات بازدید از این قلعه از ماه آوریل تا سپتامبر از  ۱۰:۱۵ تا ۱۹:۴۵ است. از اول اکتبر تا ۲۸ مارس ساعات بازدید از قلعه تغییر می‌کند و شما می‌توانید از ۹ صبح تا ۱۸:۳۰ عصر از این بنای تاریخی بازدید کنید.

همچنین هزینه بلیط قلعه ۷ یورو است؛ اما گروه سنی ۱۸ تا ۲۵ سال می‌توانند با ۳.۵ یورو از قلعه دل مونته بازدید کنند. همچنین بلیط برای افراد زیر ۱۸ سال و بالای ۶۵ سال رایگان است.

قلعه دل مونته در کجا قرار دارد؟

قلعه دل مونته در کجا قرار دارد؟ این قلعه تاریخی یکی از نمادهای منطقه آپولیا (Apulia) محسوب می‌شود. قلعه کوه در فلات غربی Murge، در حومه شهر زیبای آندریا و در امتداد ساحل آدریاتیک (Adriatic) در جنوب ایتالیا قرار دارد.

آدرس قلعه دل مونته: ایتالیا، استان بارلتا-آندریا-ترانی، شهر آندریا، منطقه آپولیا، بزرگراه استرادا استاتاله ۱۷۰

دسترسی به قلعه دل مونته

برای دسترسی به قلعه دل مونته از مبدأ شهرهای باری و ترانی می‌توانید از اتوبوس، قطار یا ماشین شخصی استفاده کنید.

• قطار: درصورتی‌که بخواهید با استفاده از قطار خودتان را به قلعه دل مونته برسانید باید ابتدا به آندریا بروید و سپس از آنجا با اتوبوس‌راهی قلعه شوید. این سرویس از تاریخ یک آوریل تا یک نوامبر فعال است.
• خودروی شخصی: اگر قصد دارید با استفاده از خودرو شخصی به قلعه دل مونته بروید ابتدا وارد بزرگراه A16(باری به ناپل) شده و در خروجی آندریا-بارلتا، بزرگراه SS170 را انتخاب کنید. ۱۸ کیلومتر دیگر رانندگی کنید تا به مقصد برسید.

در نهایت خودروی خود را در پارکینگ پارک کنید و باقی مسیر تا قلعه را سوار اتوبوس شاتل شوید. کرایه این اتوبوس‌ها ۱ یورو است.

• تاکسی: در شهر آندریا یک شرکت خصوصی با نام «Tourist Speedy Transfer» وجود دارد که می‌توانید از خدمات شاتل خصوصی آن استفاده کنید. هزینه سفر یک طرفه به قلعه با این شاتل ۳۰ یورو و هزینه رفت و برگشت ۵۰ یورو است. با رزرو سرویس رفت و برگشت تقریباً یک ساعت زمان برای بازدید از قلعه خواهید داشت.

سؤالات متداول

قلعه دل مونته در کجا قرار دارد؟

قلعه دل مونته در شهر آندریا، در منطقه آپولیای ایتالیا و بر روی یک تپه کوچک قرار دارد.

چه چیزی باعث منحصر به فرد شدن قلعه دل مونته شده است؟

ویژگی‌های معماری خاص و استفاده از عدد هشت در این سازه، باعث منحصربه‌فرد شدن قلعه شده است.

کاربری قلعه دل مونته در گذشته چه بوده؟

این قلعه در دوره‌های مختلف به عنوان اقامتگاه امپراتور فردریک دوم، قلعه نظامی، زندان، محل شکار و محل تحصیل دانشمندان مورداستفاده قرار گرفته است.