شهر ممنوعه در چین مجموعه قصرهای سلطنتی این کشور هستند که تا سال ۱۹۱۲ میلادی ورود به آن برای عموم ممنوع بود. این شهر جزو ۵ کاخ مهم تاریخ و کامل‌ترین و وسیع‌ترین مجموعه‌ی معماری چوبی جهان است. شهر ممنوعه در پکن، با نام‌های دیگری مانند قصر سابق یا موزه قصر هم شناخته می‌شود. این شهر امروزه یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری کشور چین است و گردشگران زیادی در طول سال از این مکان شگفت‌انگیز بازدید می‌کنند.

شهر ممنوعه چین کجاست؟

 شهر ممنوعه نام منطقه‌ای در پکن است که مجموعه قصرهای دیدنی امپراتورهای سلسله‌های مختلف چین در آن قرار دارند. در گذشته افرادی غیر از خاندان امپراتور نمی‌توانستند به این منطقه وارد شوند. به همین دلیل به این مجموعه قصرها «شهر ممنوعه» یا به زبان بومیان پکن، قصر موزه (Gùgōng) می‌گفتند. شهر ممنوعه چین در شمال میدان تیان آنمن (Tiananmen Square) قرار دارد و با استفاده از تاکسی و خط اتوبوس می‌توان به این منطقه دسترسی پیدا کرد.

تاریخچه شهر ممنوعه در پکن

اگر بخواهیم تاریخچه‌ی شهر ممنوعه در پکن را بررسی کنیم باید به سال ۱۴۰۶ میلادی بازگردیم. ساخت کاخ‌های شهر ممنوعه به دستور امپراتور سلسله‌ی مینگ یعنی امپراتور یونگ شروع شد. او پس از به قدرت رسیدن دستور داد پایتخت کشور چین از نانجینگ به پکن منتقل شود و در این شهر مجموعه قصرهای جدیدی ساخته شود که بعدها شهر ممنوعه نام گرفت. ساخت این قصرها تقریباً ۱۴ سال طول کشید و در سال ۱۴۲۰ میلادی اولین خانواده‌ی امپراتوری در آن ساکن شدند. پس از امپراتور یونگ و سلسله‌ی مینگ تا تا ۵۰۵ سال و زمان آخرین امپراتور چین، همه‌ی آن‌ها و خانواده‌یشان در این مجموعه کاخ‌ها زندگی می‌کردند. در نهایت پس از برکناری امپراتور پویی در سال ۱۹۲۵ میلادی، شهر ممنوعه به موزه تبدیل شد.

امروزه مجموعه کاخ‌های شهر ممنوعه در چین، یکی از ۳ کاخ قدیمی این کشور محسوب می‌شوند. بخش زیادی از این بنا تا به امروز به خوبی حفظ شده و همین مسئله بر اهمیت این مجموعه قصرها می‌افزاید. این کاخ‌ها در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده‌اند و هر ساله تعداد زیادی گردشگر از آن‌ها بازدید می‌کنند. اگر چه شهر ممنوعه در پکن بارها مورد حمله قرار گرفته اما بازسازی‌های متعدد باعث شده این بنا همچنان شکوه گذشته‌ی خود را حفظ کند. در حال حاضر برای جلوگیری از بروز آسیب به شهر ممنوعه، اجازه‌ی ورود جمعیت زیاد به این مکان داده نمی‌شود.

معماری شهر ممنوعه در پکن

معماری شهر ممنوعه در پکن برگرفته از معماری سبک کلاسیک چینی و شرق آسیا و همچنین فرهنگ سنتی کنفوسیوس چینی است. در فرهنگ چینی سمت چپ به معنی مرتبه‌ی بالا و سمت راست نشان‌دهنده‌ی رتبه‌ی پایین است به همین علت معبد امپراتور در سمت چپ شهر ممنوعه قرار دارد. این شهر به شکل متقارن در امتداد محور مرکزی شمال تا جنوب (محور قدیمی شهر پکن) ساخته شده و دارای سه تالار در محوطه‌ی بیرونی و قصرهای موازی با محور مرکزی است. در ساخت این شهر بیش از یک میلیون کارگر مشارکت داشتند و مصالح مورد استفاده در آن هم از فاصله‌های دور به این مکان آورده شده‌اند.

مساحت شهر ممنوعه

شهر ممنوعه دارای ظاهر مستطیل شکل است. طول این مجموعه ۹۶۱ متر، عرض آن ۷۵۳ متر و مساحت کلی شهر ۷۲ هکتار (به اندازه‌ی ۱۰۰ زمین فوتبال) است و دیواری به ارتفاع دوازده متر در اطراف قصر وجود دارد. همچنین در بیرون این دیوار یک خندق به عمق ۵۲ متر حفر شده که داخل آن پر از آب است. این مسئله در گذشته باعث افزایش امنیت قصر شده بود. جالب است بدانید مساحت ساختمان اصلی شهر ممنوعه ۱۵۵ هزار متر است و این ساختمان ۸۷۰۷ اتاق دارد.

نکته‌ی قابل توجه درباره‌ی معماری شهر ممنوعه در چین، رنگ‌ها و تزئینات به کار رفته در آن هستند که همگی روای داستان‌ها و عقاید ساکنان قصر بوده‌اند. مثلاً رنگ زرد سقف‌ها نماد امپراتور و رنگ قرمز نماد شادی است. همچنین تزئینات سقف‌های این شهر در دنیا نظیر ندارند. در شهر ممنوعه بیش از ۱۰ نوع سقف با طرح‌های متفاوت ساخته شده‌اند. از دیگر بخش‌های جذاب شهر ممنوعه می‌توان به سیصد ظرف مسی موجود در میدان شهر اشاره کرد که مانع از آتش‌سوزی می‌شدند.

این مجموعه قصرها دارای چهار دروازه‌ی اصلی به نام‌های دروازه نیمروز (Meridian) یا وومن(Wumen) در ضلع جنوبی، دروازه شنوومن (Shenwumen) در ضلع شمالی، دروازه دونگهوامن(Donghuamen) در ضلع شرقی و دروازه شیهوامن (Xihuamen) در ضلع غربی است. امروزه برای ورود به این مجموعه قصرها فقط می‌توان از دروازه‌های مریدین و شنوومن استفاده کرد.

محوطه‌های شهر ممنوعه در چین

محوطه‌های شهر ممنوعه در چین شامل سه بخش محوطه‌ی بیرونی (Outer Court)، محوطه‌ی داخلی (Inner Court) و باغ شخصی امپراتور (Imperial Garden) است. در گذشته محوطه‌ی امپراتور مخصوص ضیافت‌های امپراتوری بود و در محوطه‌ی داخلی هم شخص امپراتور و خانواده‌اش ساکن بودند. همچنین محوطه‌ی بیرونی شامل ساختمان‌ها و تالارهایی می‌شد که کاربرد‌های مختلفی داشتند.

از مهم‌ترین ساختمان‌های محوطه‌ی بیرونی شهر ممنوعه در پکن می‌توان به تالار هارمونی برتر(Hall of Supreme Harmony)، تالار هارمونی مرکزی (Hall of Central Harmony)  و تالار حفظ هارمونی (Hall of Preserving Harmony) اشاره کرد.

تالار هارمونی برتر، بزرگ‌ترین و اولین سازه‌ی شهر ممنوعه است که تاج اژدهای امپراتوری در آن نگهداری می‌شود. در دوران سلسله‌ی چینگ، این تالار محل برگزاری جشن‌های سلطنتی بود. تالار هارمونی مرکزی محل استراحت و تمرین امپراتورها قبل از مراسم‌ها و سخنرانی‌ها بود. همچنین تالار حفظ هارمونی ابتدا محل برگزاری ضیافت‌ها بود اما بعدها در آن آزمون‌های سلطنتی برگزار می‌شد.

از مهم‌ترین ساختمان‌های محوطه‌ی داخلی شهر ممنوعه در چین می‌توان به تالار خلوص آسمانی(Palace of Heavenly Purity)، تالار اتحاد و آرامش (Palace of Union and Peace)، تالار آرامش زمینی (Hall of Terrestrial Tranquility) و شش قصر غربی و شرقی اشاره کرد.

تالار خلوص آسمان اولین سازه‌ی محوطه‌ی داخلی است و در گذشته جلسات امپراتور در این تالار برگزار می‌شد. تالار اتحاد و آرامش محل نگهداری اسناد سلطنتی و تالار آرامش زمینی محل سکونت ملکه بوده است. همچنین شش قصر غربی و شرقی در دو طرف تالارهای اصلی حرم‌سرای امپراتور بودند.

قصرهای شهر ممنوعه در پکن

قصرهای شهر ممنوعه در پکن شامل قصر تای حه، قصر جون حه و قصر بایو هستند. در این قصرها می‌توان تزئینات بسیار باشکوه برجای مانده از گذشته را مشاهده کرد. جالب است بدانید در معماری قصر تای حه از سکوی سفید استفاده شده است. این سکو علاوه بر افزایش شکوه قصر، از نفوذ نم و رطوبت به داخل قصر هم جلوگیری می‌کند.

گنجینه‌های موزه شهر ممنوعه در چین

از گنجینه‌های موزه شهر ممنوعه در چین می‌توان به آثار ارزشمندی مانند ۳۴۰.۰۰۰ چینی و سرامیک،   ۵۰.۰۰۰ نقاشی، ظروف کتبیه‌ای، انواع مهر، مجسمه، اشیای میناکاری و ظروف برنزی اشاره کرد. طبق آخرین شمارش، این موزه ۱.۸۶۲.۶۹۰ اثر هنری بی‌نظیر دارد. همچنین مجموعه کتاب‌ها و اسناد تاریخی کمیاب داخل کتابخانه‌ی امپراتوری، مجموعه ساعت‌های مکانیکی قرن ۱۸ و ۱۹ و حدود ۳۰.۰۰۰ قطعه سنگ زینتی جید از دیگر آثاری هستند که در موزه شهر ممنوعه نگهداری می‌شوند.

بهترین زمان برای بازدید از شهر ممنوعه در چین

بهترین زمان برای بازدید از شهر ممنوعه در چین اوایل فروردین تا اواسط خرداد و اواسط شهریور تا اواسط آذر ماه است. توصیه می‌کنیم در تعطیلات ملی به خاطر شلوغی بیش از حد از این مجموعه بازدید نکنید. همچنین شهر ممنوعه دوشنبه‌ها تعطیل است اما باقی روزهای از ساعت ۸:۳۰ صبح تا ۱۶:۳۰ عصر بازدید از آن برای عموم امکان‌پذیر است.

نکات جالب درباره شهر ممنوعه در پکن

در این قسمت به نکات جالب درباره شهر ممنوعه در پکن اشاره می‌کنیم. این نکات شامل موارد زیر هستند:

• امروزه شهر ممنوعه بزرگ‌ترین قصر امپراتوری و مجموعه سازه‌های چوبی باستانی در جهان محسوب می‌شود.
• در محوطه‌ی بیرونی این مجموعه قصرها هیچ درختی وجود ندارد زیرا امپراتورها معتقد بودند درختان حال و هوای سلطنتی را به هم می‌زنند.
• مهم‌ترین قصرهای شهر ممنوعه طراحی خاص‌تر و پیچیده‌تری روی درها و پنجره‌ها دارند.
• بر اساس افسانه‌ها شهر ممنوعه ۵ اتاق دارد.
• سقف ساختمان‌های شهر ممنوعه طوری طراحی شده‌اند که پرندگان نمی‌توانند بر روی آن‌ها لانه کنند.

جمع‌بندی درباره شهر ممنوعه در چین

شهر ممنوعه نماد قدرت و عظمت امپراتوری چین است. اگر چه تعدادی از باغ‌ها، اتاق‌ها و قصرهای این مجموعه با تغییر سلسله‌ها و بروز جنگ‌های مختلف از بین رفته‌اند اما هنوز هم می‌توان شکوه و عظمت گذشته را در شهر ممنوعه مشاهده کرد. در پایان توصیه می‌کنیم هنگام بازدید از این شهر حتماً لباس و کفش راحت و مناسب همراه داشته باشید.